ΕΒΔΟΜΗ  ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ

164. Πάτερ Κλεόπα, να μας πείτε μερικά λόγια για την δημιουργία τον ορατού και αοράτου κόσμου, κατά την διδασκαλία των Αγίων Πατέρων.

Όλη η δημιουργία ανάγει σε πνευματικές έννοιες, λέγει ο Μέγας Βασίλειος στην "Εξαήμερο".

Διότι βλέποντας τα δημιουργήματα του Θεού, υψωνόμαστε με τον νου στα αόρατα και ενισχυόμαστε στην αγία μας πίστη. Όσο είμεθα ακόμη με το σώμα μας, όλα τα βλέπουμε ως ένα κάτοπτρο, τα όποια απεικονίζουν τα μετά τον τάφο μέλλοντα αγαθά. Ή δημιουργία είναι ο καθρέπτης του Θεού στον όποιον διαφαίνεται ή αγαθότητα, το έλεος, η πρόνοια και ή αγάπη του Ουρανίου Πατρός προς τους ανθρώπους.

Οι Άγιοι Πατέρες όλα αυτά τα ορατά τα ονομάζουν "οπίσθια του Θεού", τα οποία εικονίζουν και συμβολίζουν τα μέλλοντα. Και όταν θα περάσουμε στην αιωνιότητα, τότε θα δούμε με τα πνευματικά μας μάτια το Πρόσωπο του Θεού, δηλαδή, θα δούμε πρόσωπο προς πρόσωπο την δόξα της Παναγίας Τριάδος, χωρίς να έχουμε ανάγκη να καθρεπτιζώμεθα από τα γήινα κτίσματα. Εδώ στην γη, όπου είμεθα ακόμη, δεν είμεθα άξιοι να δούμε τον Θεό κατά πρόσωπο. "όταν ακούμε τον άγιο Απόστολο και Ευαγγελιστή Ιωάννη ότι: "Τον Θεόν ουδείς εώρακε πώποτε" (Ίωάν. 1,18) να εννοούμε ότι κανείς δεν Τον είδε κατά την ύπαρξή Του, κατά την ουσία Του, όμως Τον βλέπουμε μέσα στα δημιουργήματα Του. Διότι την ουσία του Θεού ούτε οι άγγελοι δεν μπορούν να δουν και να καταλάβουν.

165. Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες περί των αγγέλων και της πτώσεως του Αδάμ;

Στην αρχή οι άγγελοι δεν γνώριζαν ότι ο Ιησούς Χριστός είχε ονομαστί από το Άγιο Πνεύμα "Μεγάλης βουλής Άγγελος", όπως τον ονόμασε ο προφήτης Ησαΐας, με τον οποίον συνεργαζόταν από αιώνων ο Πατήρ. Οι άγγελοι δεν γνώριζαν τον Υιό του Θεού, λέγει ο Μέγας Βασίλειος στην Εξαήμερο του. Συνεπώς, όταν εβόησε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, λέγοντας: "Προσκυνήσατε τον μεγάλης βουλής Άγγελο", μερικοί από τους αγγέλους δεν ηθέλησαν να τον προσκυνήσουν και γι' αυτό έπεσαν στον βυθό της κολάσεως, όπως λέγει ο Σωτήρ: "Είδον τον σατανά ως αστραπή εκ του ουρανού πεσόντα" (Λουκ.10,18).
Η διαφορά στην πτώση των κακών αγγέλων και του άνθρωπου είναι ότι οι πρώτοι έπεσαν με την θέληση τους, ελεύθερα και αβίαστα, ενώ ο άνθρωπος έπεσε λόγω της επιθυμίας του, κατά προτροπή του διαβόλου. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι η αμαρτία πού γίνεται με την συμβουλή άλλου, κατά το ήμισυ ευθύνεται αυτός, πού την κάνει και κατά το δεύτερο ήμισυ αυτός πού τον συμβουλεύει. Ο Θεός παρεχώρησε στον άνθρωπο του παραδείσου να κάνη την μικρή αμαρτία, δηλαδή να φάγει από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού. Διότι, εάν έτρωγε από το δένδρο της ζωής, όπως λέγει ο άγιος Χρυσόστομος, ο άνθρωπος δεν θα είχε ουδέποτε την δυνατότητα μετανοίας, θα σκληρύνετο στην καρδιά, όπως ο διάβολος, θα έπεφτε όπως αυτός, δεν θα επέθνησκε ποτέ και θα βασανιζόταν αιωνίως μαζί με τον διάβολο στην κόλαση.
Για την πτώση του Αδάμ συνέβαλαν δύο ψυχικά πάθη, η υπερηφάνεια και η επιθυμία. Με την πτώση του ο άνθρωπος Αδάμ δεν έχασε εξ ολοκλήρου την Χάρι του Θεού, επειδή υπέκυψε στον πειρασμό του διαβόλου. Έτσι λοιπόν, η Χάρις και ο αρραβώνας της σωτηρίας παρέμειναν στον άνθρωπο, διότι έσφαλε από άγνοια και είχε θνητό σώμα. Μόνο αυτός πού αρνείται τον Θεό χάνει την Χάρι του Αγίου Πνεύματος, αλλά και αυτός μπορεί με την μετάνοια να επανάκτηση την Χάρι του Θεού. Ενώ αυτός πού αμαρτάνει από άγνοια, διατηρεί την Χάρι, η οποία όμως επισκιάζεται από την αμαρτία. Ιδού για ποια αιτία η γυναίκα του Αδάμ ονομάσθηκε Εύα, δηλαδή Ζωή και όχι θάνατος, διότι δεν έπεσε ολοκληρωτικά, όπως ο διάβολος και επί πλέον διότι με την δεύτερη Εύα, την Θεοτόκο, λυτρώθηκε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος.
Κατά τον λόγο του αγίου Χρυσοστόμου, η δημιουργία του ανθρώπου ήταν διπλή, με σώμα και ψυχή δύο ήταν και τα δένδρα της γνώσεως του καλού και του κακού δύο κατά συνέπεια ήταν και οι αμαρτίες του Αδάμ διπλός ήταν και ο παράδεισος, ο ουράνιος και ο επίγειος ή ο κόλπος του Αβραάμ, όπου μένουν εκεί οι ψυχές των δικαίων μέχρι της Μελλούσης Κρίσεως και ο ουράνιος Παράδεισος, δηλ. η Βασιλεία των ουρανών, όπου θα εισέλθουν οι δίκαιοι μετά την Μέλλουσα Κρίση. Ενώ η τροφή από του ξύλου του καλού και του κακού σημαίνει πόσο ευτυχισμένος θα ήταν ο άνθρωπος εάν δεν έτρωγε καν πόσο δυστυχής έγινε, αφ' ότου έφαγε από τον απαγορευμένο καρπό.
Για τους αγγέλους πρέπει να γνωρίζουμε ότι δημιουργήθηκαν μόνο με την βούληση του Θεού αλλά δεν ήταν άτρεπτοι. Τους άφησε μόνος τους αυτοί να κερδίσουν με τον αγώνα των την ατρεψία στο κακό. Τόσο οι άγγελοι όσο και οι πρώτοι άνθρωποι δεν είχαν φαντασία. Αφ' ότου όμως οι άγγελοι δέχθηκαν την εμπαθή φαντασία, αμέσως έπεσαν από τον ουρανό στην κόλαση, διότι πεθύμησαν να γίνουν όμοιοι με τον Ύψιστο Θεό. Ενώ οι άνθρωποι έπεσαν την στιγμή ακριβώς πού έχασαν τον φόβο του θανάτου. Υπέκυψαν διότι ο σατανάς τους αφαίρεσε τον φόβο του θανάτου, με το να τους πει ότι δεν θα αποθάνετε αλλά θα διανοιχτούν οι οφθαλμοί σας.... Ο άνθρωπος πρώτα έπεσε με τον λογισμό του και κατόπιν στην αμαρτία. Η μεγαλύτερη παγίδα είναι να ξεχάσει ο άνθρωπος τον θάνατο. όταν έχασε ο άνθρωπος από τον νου του τον φόβο του θανάτου, αμέσως πέθανε δια της αμαρτίας. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι ο πρώτος άνθρωπος έπεσε από τρία πράγματα: Εξ αιτίας της γυναίκας, του δένδρου και της παρακοής του. Και με τρία πάλι μέσα σώθηκε: Δια μέσου της Θεομήτορος, του Σταυρού και της υπακοής του.

166. Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες για την επταήμερο της δημιουργίας του Κόσμου;

Ο Μέγας Βασίλειος, στο βιβλίο του, την Εξαήμερο (Δημιουργία του κόσμου σε έξι ήμερες), λέγει ότι ή κτίση κυοφόρησε, δηλαδή σαν μία έγκυο γυναίκα στην περίοδο του τοκετού της, πού είναι έτοιμη να δώσει στο νεογέννητο παιδί της, την ζωή. Ενώ το Πνεύμα του Θεού, πού κατέρχεται σ' όλα τα βάθη της γνώσεως του Θεού "επεφέρετο υπεράνω του ύδατος" για να δώσει ζωή στα ύδατα και τα κτίσματα.
Όποτε λοιπόν, η γη είχε ζωή αφ' ότου το Άγιο Πνεύμα δέσποζε μέχρι των εγκάτων της γης αλλά δεν είχε την πνοή της ζωής. Η Αγία Γραφή στην Γένεση (Κεφ. 1,1-2) λέγει ότι ήταν αόρατος και ακατασκεύαστος, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πώς ήταν, διότι αυτά δεν φαινόντουσαν ακόμη με το μάτι ούτε είχαν λάβει την πνοή της ζωής. Η πρώτη ημέρα της δημιουργίας ήταν η Κυριακή διότι τότε είπε ο Θεός "γενηθήτω φως". Γι' αυτό ακόμη ανέστη την Κυριακή, διότι με την ανάστασή Του ανακαίνισε το πρώτο φως. Το πρώτο φως ήταν κτιστό και όχι άυλο. Δεν πήγαζε από τις άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος. Ήταν ένα φως ουράνιο του οποίου την προέλευση δεν μπορούσε να γνωρίσει ο άνθρωπος. Κατά τον ίδιο επίσης τρόπο κανείς δεν γνωρίζει για το χρονικό μάκρος των τριών πρώτων ημερών, διότι ο ήλιος δεν υπήρχε ακόμη, ώστε να ανατέλλει και να δύει.
Ο ήλιος ονομάστηκε από τον Μέγα Βασίλειο "φορεύς του φωτός". Λέγει επίσης ότι ο Θεός έδωσε στον ήλιο λίγο από το υλικό φως την πρώτη ημέρα και ώρισε όπως ο ήλιος φωτίζει την γη σαν ένας λύχνος, δηλαδή, βουνά, δάση, πεδιάδες, ποταμούς και θάλασσες, ο οποίος επιτελεί την πρώτη εντολή, έχοντας πάντοτε την ίδια τροχιά. Όλοι οι νόμοι τέθηκαν από τον Θεό στο σύμπαν, σύμφωνα με τους οποίους κυβερνάται Όλη η δημιουργία και ονομάζονται από τους Αγίους Πατέρας "Τα θεμέλια του κόσμου". Όποιος σκέπτεται αυτά ενισχύεται στην πίστη και μεγαλύνει δοξολογικά τον Κτίστη των Πάντων, εκτελώντας τον λόγο του προφήτου Δαβίδ, ο οποίος λέγει: "Τις λαλήση τας δυναστείας του Κυρίου, ακουστά ποιήσει πάσας τας αινέσεις αυτού" (ψαλμ. 105,2). Οι νόμοι του σύμπαντος ουδέποτε αλλάζουν διότι αποτελούν τα θεμέλια ολοκλήρου της δημιουργίας. Ενώ όταν ακούμε τον άγιο Ευαγγελιστή Ιωάννη να λέγει: "Ο Πατήρ μου εργάζεται καγώ εργάζομαι", να εννοούμε ότι ο Πατήρ εργάζεται με τους νόμους της δημιουργίας και της ζωής. Ενώ ο Υιός εργάζεται με την πρόνοια Του, δηλαδή με την διαφυλάξει των νόμων του σύμπαντος, οι οποίοι αποτελούν τις ορατές βάσεις του κόσμου.
Η ωραιότητα των υλικών κτισμάτων του Θεού είναι τόσο θαυμαστή, ώστε και οι άγγελοι του ουρανού εξίστανται για την αρμονία των, όπως λέγει ο Ιώβ: "όταν δημιουργήθησαν οι αστέρες, επαίνεσαν με φωνή μεγάλη πάντες άγγελοι μου" (Ιώβ 38,7). Την αρμονία και ωραιότητα των κτισμάτων εθαύμασαν οι άγιοι, οι φιλόσοφοι, οι σοφοί, οι ποιητές, οι καλλιτέχνες, οι χριστιανοί και κυρίως οι ειδωλολάτρες , επειδή δια του σύμπαντος υψώνεται ο νους προς τον Θεό των όλων και Δημιουργό. Με τους στοχασμούς για το μεγαλείο των κτισμάτων πολλοί γνώρισαν τον Θεό, προόδευσαν στην προσευχή, μεγάλυναν με ύμνους την δόξα του Δημιουργού και μάλιστα πολλοί έφθασαν στις υψηλότερες βαθμίδες της νοεράς και καρδιακής προσευχής. Γι' αυτό, λέγουν οι Άγιοι Πατέρες, ότι μας είναι μεγάλη ωφέλεια να σκεπτόμαστε τα δημιουργήματα του Θεού για να Τον γνωρίσουμε και να Τον αγαπήσουμε περισσότερο.

167. Τι μπορείτε να μας πείτε ακόμη για την δημιουργία;

Ό Θεός έπλασε τον άνθρωπο και ολόκληρο τον κόσμο από τέσσερα υλικά ή συστατικά. Τα δύο είναι ελαφρά - αέρας και φωτιά - και τα αλλά δύο βαρεία, τα όποια είναι η γη και το νερό, όπως λέγει ό Μέγας Βασίλειος. Αυτά τα τέσσερα συστατικά υπάρχουν ενωμένα, διαιρημένα αλλά και ανάμικτα. Ενώ στον έσχατο αιώνα το ελαφρότερο και υψηλότερο ευρισκόμενο συστατικό, δηλαδή το πυρ θα καύση τα άλλα τρία στοιχεία, ενώ θα υπάρχει η ανθρωπινή ζωή, κατά τον λόγο του Κυρίου, ό όποιος λέγει ότι λόγω της οργής του Θεού Παντοκράτορας θα καούν τα στοιχεία της φύσεως (δηλ. αέρας, γη και νερό). Όμως το Άγιο Πνεύμα με το στόμα του προφήτου Δαβίδ λέγει ότι δεν θα καταστραφούν τα στοιχεία και ολόκληρη η κτήσης, αλλά μόνο θα ανακαινιστή: "Εξαποστέλλεις το Πνεύμα Σου και κτισθήσονται και ανακαινιείς το πρόσωπον της γης" (Ψαλμ. 103,31).
Ό Θεός δημιούργησε τρεις ουρανούς. Πρώτα τον ορατό, δεύτερον αυτόν πού έχει το είδος πυρός και είναι υπεράνω του αιθέρος και τρίτον τον ουρανό των αγγέλων. Εδώ αρπάχθηκε ό Απόστολος Παύλος και "ήκουσε άρρητα ρήματα, ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι" (Β' Κορ. 12, 2-3). Εδώ είναι ο παράδεισος.
Ό άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό κατ' εικόνα και ομοιώσει με Αυτόν. Αυτός είναι το μοναδικό έργο πού έπλασε ο Θεός με τα χέρια Του και όχι με τον λόγο Του, όπως συνέβη με τα άλλα. Τον δημιούργησε με την κοινή βούληση των τριών Προσώπων της Αγίας Τριάδος, όπως λέγει η Γένεσης: "Ποιήσομεν άνθρωπον κατ' εικόνα ημετέραν και καθ' ομοίωσιν" (Γεν. 1,26). Το σώμα του άνθρωπου δημιουργήθηκε από χώμα, ενώ η ψυχή του εμφυσήθηκε από τον Θεό με αόρατο τρόπο...
Ό άνθρωπος δημιουργήθηκε από δύο μέρη - σώμα και ψυχή -χωριστά μεταξύ τους, όπως μας διδάσκει η Ορθόδοξος Εκκλησία μας, ενώ από τρία μέρη -σώμα, ψυχή και Πνεύμα - τριχοτόμησης του άνθρωπου, όπως διδάσκουν μερικοί παλαιοί εκκλησιαστικοί συγγραφείς. Ναι. Ό άνθρωπος έχει πνεύμα δηλαδή ψυχή ζώσα όπως όλα τα ζώα, από την οποία πηγάζουν οι φυσικές δυνάμεις, όπως της γονιμοποιήσεως, δηλ. αυξήσεως του γένους, της διατροφής, της προστασίας, των διαφόρων ενστίκτων κλπ. Αλλά η ζώσα ψυχή του άνθρωπου ανήκει στο σώμα και δεν πρέπει να την συγχέουμε με οποιαδήποτε θεία ενέργεια του Θεού προς τον άνθρωπο, ή οποία ενώνεται με το σώμα την στιγμή της κυοφορίας και μεταβαίνει στην αιωνιότητα μετά τον θάνατο του σώματος. Το σώμα θα επανασυνδεθεί με την ψυχή στην Μέλλουσα Κρίση, αφού αναστηθεί πνευματικά, αλλά όχι όπως ήταν στην γη.
Ό άνθρωπος αρχίζει από την γη αυτή να γεύεται και να ζει τα ουράνια αγαθά, διότι απ' αυτόν ακόμη τον κόσμο ο άνθρωπος θεώνεται, φωτίζεται, αποβάλλει τα μάταια φρονήματα και ενδύεται τα ουράνια, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους αγίους. Διότι όλη η κτήσης στενάζει περιμένοντας την αναγέννηση της ανθρωπινής φύσεως.
Ό Θεός δημιούργησε τρεις κόσμους: Τον καταχθόνιο, δηλαδή την κόλαση, όπου υπάρχει μόνο σκοτάδι, πύρινες φλόγες και τάρταρο, και όπου βασανίζονται οι δαίμονες και οι ψυχές των αμετανόητων αμαρτωλών. Η κόλαση έγινε την στιγμή της πτώσεως των κακών αγγέλων. Ό δεύτερος κόσμος πού λέγεται μικτός δηλαδή επίγειος, όπου είναι ανακατωμένο το καλό με το κακό, η χαρά με την λύπη, το αγαθό έργο με την αμαρτία, η χαρά με τον πόνο, η ζωή και ο θάνατος. Εδώ στην γη μοχθεί ο άνθρωπος να λυτρωθεί από την αμαρτία και την κόλαση και να απόκτηση την σωτηρία με τα αγαθά έργα και την μετάνοια. Εδώ η απόλαυσης της ζωής και του εγγάμου ιδιαίτερα βίου σφραγίζεται με τον πόνο, με τους πόνους της γεννήσεως και αναπτύξεως των παιδιών. Έτσι η σωτηρία είναι πάντοτε δύσκολη. Να Τι λέγει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής: "Όποιος φεύγει τους πόνους του παρόντος αιώνος, συμμετέχει στους αιωνίους πόνους". Ο τρίτος κόσμος είναι ο παράδεισος και η Βασιλεία των Ουρανών. Εκεί υπάρχει μόνο χαρά, δοξολογία, φως και αιώνια ζωή.

168. Για τον άνθρωπο τι ακόμη έχετε να προσθέσετε;

Ο άνθρωπος είναι ο βασιλεύς της δημιουργίας, διότι πλάσθηκε με την θέληση της Παναγίας Τριάδος κατ' εικόνα και ομοίωση του Θεού διότι έχει ψυχή ζώσα και μπαίνει σ' αυτή με το Βάπτισμα ο Πατήρ ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα. Είναι ή μοναδική ύπαρξης ή οποία λαμβάνει το χάρισμα της προόδου στην αρετή, στην αγιότητα και στην θεία δύναμη, ώστε να φθάνει μέχρι την θέωση.

Όμως λόγω της αμαρτίας ο άνθρωπος κατέπεσε από την πρώτη τιμή στην κατάσταση του δούλου, του αμαρτωλού ανθρώπου. Από εδώ επιστρέφει στην πρώτη τιμή πάλι με τον Υιό του Θεού αλλά με πολλές και μεγάλες θυσίες και κόπους. Ιδού Τι λέγει γι' αυτά ο άγιος Γρηγόριος Νύσσεις: "όπως ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο ένα άλλο Θεό, επίγειο Θεό, έτσι με την αμαρτία ο Θεός υπέταξε πολύ τον άνθρωπο, ώστε ολόκληρη ή κτήσης επαναστάτησε κατά του ανθρώπου. Το σώμα του είναι αδύνατο και γεμάτο από πόνο, ή ζέστη το καίει, το κρύο τον θανατώνει, τα ερπετά τον δαγκώνουν, ο λύκος τον φονεύει, ή θάλασσα τον πνίγει, ή γη τον καταπίνει, ή πείνα τον βασανίζει, ο διάβολος τον πειράζει μέχρι θανάτου". Παρ' όλα αυτά ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε. Του έδωσε μέσα διορθώσεως, μετανοίας και σωτηρίας.

Πρώτα - πρώτα του αφαίρεσε την χάρη της σωτηρίας, επειδή υπέκυψε στην αμαρτία. Κατόπιν του έδωσε τον νόμο της συνειδήσεως για να τον συμβουλεύει και να τον ελέγχει για τα κακά έργα του. Ύστερα του έδωσε στην καρδιά το δώρο του απολεσμένου παραδείσου, δηλ. την νοσταλγία του παραδείσου, ή οποία του προκάλεσε τον ζήλο για την προσευχή, τα δάκρυα της μετανοίας, την πνευματική για τα καλά έργα αίσθηση.

Στο χρονογράφημα του Κεδρηνού λέγεται ότι μετά την εκδίωξη του Αδάμ από τον παράδεισο, σαράντα ήμερες έκλαιγε ο προπάτορας Αδάμ στην θύρα του παραδείσου, ζητώντας συγχώρηση, άλλ' όμως τα Χερουβίμ πού φύλαγαν τις πόρτες του παραδείσου δεν τους άνοιξαν πλέον, διότι δεν μπορούσε πια να εισέλθει στην αθανασία χωρίς μετάνοια και χωρίς την θυσία και εξαγορά του Χριστού. Τότε, αφού επέστρεψε ο Αδάμ πίσω στην γη, άρχισε να οργώνει, να σπέρνει και να εργάζεται με τον ιδρώτα του προσώπου του, για να αποκτήσει τον επιούσιο άρτο του.

Επειδή ήταν μακριά από τον Θεό, ο άνθρωπος από την γη μπορούσε να δη τον Θεό, όπως λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, αλλά με μυστικό τρόπο, δηλ. με τα μάτια της ψυχής του. Με τον ένα μάτι να βλέπει τον Θεό από τα κτίσματα δηλ. με την πνευματική θεώρηση της δημιουργίας, όλων των θαυμαστών από τα χέρια του Θεού κτισμάτων. Με το δεύτερο μάτι να βλέπει τον Θεό με την εκπλήρωση των εντολών Του και με την πνευματική αίσθηση της καρδιάς του.

Ο Μέγας Βασίλειος λέγει, όσο άφορα αυτά ότι, όσο ανυψώνεται ο άνθρωπος με την σκέψη του στην πνευματική θεώρηση της θαυμαστής φύσεως του κτισμάτων, κατά το ίδιο μέτρο αυξάνει και στην πίστη και αγάπη του Θεού.

169. Τι θα συνέβαινε με τον Αδάμ εάν δεν έτρωγε από το δένδρο της γνώσεως του καλού και του κακού, αλλά από το δένδρο της ζωής:

Εάν ο Αδάμ έτρωγε από το δένδρο της ζωής τότε και η τιμωρία του θα ήταν παντοτινή, δηλ. θα επέθνησκε πλέον, ώστε με το θάνατο να διακοπτόταν η αμαρτία, αλλά θα αρπαζόταν στα βάθη της κολάσεως μαζί με τον διάβολο, χωρίς καμία ελπίδα συγχωρήσεως και εξαγοράς. (Έκδοσης Ορθόδοξου πίστεως. Αγίου Ιωάννου Δαμάσκηνου. Κεφ. 11).

170. Πώς θα πολλαπλασιαζόταν το ανθρώπινο γένος και ποια τύχη θα είχε εάν δεν έσφαλλε ο Αδάμ στον παράδεισο;

Ό άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγει ότι ο πρώτος σκοπός του Θεού ήταν να μη γεννιόμασταν με την σαρκική ένωση δια του γάμου. Όμως η παράβασης της εντολής οδήγησε τους ανθρώπους, ώστε να πολλαπλασιάζονται με τον γάμο, δεδομένου ότι ο Αδάμ καταφρόνησε τον δοσμένο από τον Θεό νόμο. Οπότε, όλοι αυτοί πού γεννιόνται από τον Αδάμ "κυοφορούνται εν ανομία", λόγω της
προπατορικής παραβάσεως.

Αυτό λέγει και ο προφήτης Δαβίδ:"Και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου" (Ψαλμ. 50)

Οπότε η Εύα, η μητέρα ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους γέννησε εν αμαρτίαις, δηλ. με ηδονή. Γι' αυτό και εμείς επειδή φέρνουμε επάνω μας την ενοχή της μητέρας μας Εύας, λέγομε ότι γεννηθήκαμε στην αμαρτία.
Μερικοί Άγιοι Πατέρες ισχυρίζονται ότι, εάν ο Αδάμ δεν αμάρτανε, το ανθρώπινο γένος θα πολλαπλασιαζόταν με τον λόγο του Θεού. Όσο αφορά αυτό, λέγει ο Μέγας Βασίλειος: "Τι λέγεις, άνθρωπε; Υπάρχει ποτέ κανένα έργο αδύνατο στον Θεό.

Άραγε ο Θεός πού πλήθυνε το γένος των πουλιών με διάφορα είδη, χωρίς μεταξύ των συνάφεια, δεν θα μπορούσε να κάνη αυτό το έργο και για το ανθρώπινο γένος;.... (Εξαήμερος, Λογ.8) Και εάν ρωτάς τι τύχη θα είχε ο Αδάμ εάν δεν αμάρτανε στον παράδεισο, σου λέγω ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο για να συμμετάσχει στην χαρά πλησίον του Θεού, στην ευτυχία της θείας γνώσεως, της αγάπης και να Τον δοξάζει πάντοτε".

Αυτός είναι το επιστέγασμα και στεφάνωμα ολοκλήρου της κτίσεως, είναι ένας μικρός κόσμος, όπως λέγουν οι Άγιοι Πατέρες. Με το σώμα του ο άνθρωπος έρχεται σε κοινωνία με τον ορατό κόσμο, ενώ με την ψυχή του κοινωνεί με τον Θεό. Ο άνθρωπος πλάσθηκε για να είναι εκλεκτό δοχείο της θείας δόξης.

Ο σκοπός του στον παράδεισο ήταν να εκπλήρωση την εντολή του Θεού και να εργάζεται με την Χάρι του Αγίου Πνεύματος για την τελειοποίηση του, ώστε να φθάσει να γίνει κατ' εικόνα και ομοίωση με τον Θεό.

171. Πώς πρέπει να ζούμε εμείς εδώ στην γη για να εξαγοράσουμε την προπατορική αμαρτία τον Αδάμ, πού έκανε στον παράδεισο;

Πρώτα πρέπει να βαπτισθούμε στο όνομα της Αγίας Τριάδος, επειδή το Άγιο Βάπτισμα ανοίγει την Βασιλεία των Ουρανών, κατά τον λόγο του Ιερού Ευαγγελίου, πού λέγει: "Εάν μη τις γεννηθεί εξ ύδατος και Πνεύματος ου δύναται εισελθείν εις την Βασιλείαν του Θεού" (Ίωάν.3,5).

Μετά το Βάπτισμα έχουμε καθήκον να φυλαγόμαστε από τις αμαρτίες και να αγωνιζόμαστε εναντίον της, βοηθούμενοι από την Χάρι του Θεού, πού λάβαμε με τον Άγιο Βάπτισμα. Με το Βάπτισμα εγειρόμεθα με βία από την δουλεία, επειδή καταργήθηκε δια του Σταυρού ή αμαρτία και μας δόθηκε ή ελευθερία στην εκτέλεση των θείων εντολών. Δηλαδή μας άφησε ελευθέρους ο Θεός να ακολουθήσομε ή όχι τις εντολές Του. Οπότε, απ' αυτό το Άγιο Βάπτισμα ακόμη, με την Χάρι του Ιησού Χριστού, μας δόθηκε ή τελειωτική Χάρις του Θεού, για την εκπλήρωση όλων των εντολών.

Όμως στην συνέχεια, καθένας πού έλαβε μυστικά την χάρι, αλλά δεν επιτέλεσε τις εντολές, κατά το μέτρο της καταφρονήσεως των εντολών, είναι ο ίδιος αιχμαλωτισμένος από την αμαρτία, ή οποία δεν είναι πλέον του Αδάμ, αλλά εκείνου, ο οποίος περιφρόνησε τις θείες εντολές. Διότι, ενώ επήρε την δύναμη για την εργασία των εντολών, δεν εξετέλεσε όμως αυτές.

Στο μέτρο κατά το οποίο πιστεύουμε ότι εργαζόμαστε τις εντολές, στο ίδιο μέτρο εργάζεται και το Άγιο Πνεύμα τους καρπούς Του σ' εμάς...." (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής).

172. Ποιος είναι ο πρώτος νόμος πού δόθηκε στον άνθρωπο τον παραδείσου;

Κατά τον λόγο του αγίου Ισαάκ του Σύρου, ο πρώτος δοσμένος από τον Θεό νόμος στον άνθρωπο του παραδείσου ήταν ο φυσικός νόμος, δηλαδή η θεωρία και η κατανόησης των κτισμάτων του Θεού.

173. Πείτε μας μερικά λόγια για τον Πατριάρχη Αβραάμ και τους διαδόχους του. Πώς αξιώθηκε να γίνει "Πατήρ πολλών εθνών;

Ο Αβραάμ ήταν ο ενδέκατος πατριάρχης από την γενεά του Σήμ, υιού του Νώε.

Αυτός είχε τρεις γυναίκες, με την ευλογία του Θεού, και με αυτές να ένωση τις τρεις ομάδες λαών πού κατάγονταν από το σπέρμα του Νώε.

Έτσι λοιπόν, με την Σάρα, πού καταγόταν από το γένος του Σήμ, να προέλθει ή φυλή των εβραίων, δηλαδή οι Σήμιτες. Με την Χετουρία, πού καταγόταν από το γένος του Ιάφεθ, δευτέρου υιού του Νώε, απ' οπού προήλθαν οι λαοί Ασίας και Ευρώπης, οι Ιαπεττίτες. Ενώ με την τρίτη γυναίκα, την δούλη του Αγαρ, πού προσερχόταν από το γένος του Χαμ, τρίτου υιού του Νώε, προήλθαν οι λαοί αράβων και Αγαρηνών, ονομαζόμενοι και Χαμίται.

Μ' αυτό τον τρόπο λοιπόν, από τις τρεις γυναίκες του ο Αβραάμ έγινε πατήρ όλων των επί της γης φυλών, δηλαδή των εβραίων, των Ιαπεττιτών, δηλ. χριστιανών (ινδοευρωπαίων) και των Χαμιτών, δηλ. των αράβων.

Όταν αυτά τα τρία γένη πιστεύσουν στον Χριστό, τότε θα ενωθούν όλοι οι λαοί και θα είναι "μία ποίμνη εις ποιμήν".
Εμείς οι χριστιανοί είμεθα τέκνα του Αβραάμ πατρός του Ισαάκ ο οποίος συμβολίζει την θυσία του Χριστού και προερχόμεθα από την γυναίκα του Χετουρία.

Οι Σήμιτες είναι τέκνα του Αβραάμ από την Σάρα, ενώ οι Χαμίται (άραβες) είναι τέκνα του Αβραάμ από την δούλη του Αγάρ.

Αλλά εμείς οι χριστιανοί είμεθα τέκνα του Θεού, λόγω της πίστεως μας στον Ιησού Χριστό, ο οπαίος είναι ανεκτίμητος από το να ήταν υιός του Αβραάμ εξ αίματος, όπως είναι οι εβραίοι και οι άραβες.

174. Πείτε μας κάτι και για τον Νώε και τους διαδόχους του.

Ο Νώε είναι ο δεύτερος Αδάμ της ανθρωπότητας, διότι αυτός μόνος, με επτά ακόμη ψυχές γλίτωσαν με την βούληση του Θεού στον καιρό του κατακλυσμού. Αυτός είχε τρία παιδιά: Τον Σήμ, τον Χαμ και τον Ιάφεθ. Τον Σήμ τον ευλόγησε ο πατήρ του Νώε, λέγοντας του: "ευλογημένος Κύριος ο Θεός του Σήμ, και έσται Χαναάν παις οικέτης αυτού". Τον Ίάφεθ, παρόμοια τον ευλόγησε, λέγοντας του: "Πλατύναι ο Θεός τω Ίάφεθ..." Ενώ τον Χαμ τον καταράστηκε διότι είδε την γύμνωση του πατρός του, λέγοντας του:"Επικατάρατος Χαναάν παις οικέτης εσται τοις άδελφοίς αυτού".(Γένεσ. 9,25-27).
Ο Νώε έλαβε μαζί του στην κιβωτό και τα οστά του προπάτορας Αδάμ. Ενώ προ του θανάτου του μοίρασε αυτά στα τρία παιδιά του, όπως λέγει στο χρονογράφημα του ο Κεδρηνός. Έτσι λοιπόν, το κρανίο δόθηκε στον Σήμ, τον μεγαλύτερο υιό του, τα οστά του σώματος του στον Ίάφεθ, ενώ τα πόδια τα έδωσε στον Χαμ. Ο Νώε είχε κληρονομήσει τα λείψανα του Αδάμ από τον Μαθουσάλα και τα έδωσε στα παιδιά του για να έχουν πάντοτε την μνήμη του θανάτου. Διότι, εάν θα σκέπτονται τον θάνατο, θα λυτρωθούν απ' αυτόν, ενώ όταν τον ξεχάσουν θα πεθάνουν.
Ο Σήμ έλαβε την γη της Παλαιστίνης και έθαψε το κρανίο του Αδάμ και της Εύας στον λόφο του Γολγοθά, οπού αργότερα σταυρώθηκε ο Χριστός, ο Σωτήρ του κόσμου. Από το γένος του προέρχονται οι εβραίοι. Οι Ιαπεττίτες είναι οι περισσότεροι στον κόσμο και επεκτάθηκαν στην Ασία, Ευρώπη και αργότερα στην Αμερική και Αυστραλία. Οι Χαμίται κατέλαβαν την Αίγυπτο, τις αραβικές χώρες και ολόκληρη την Αφρική.
Λόγω των αμαρτιών των απογόνων του Σήμ, ή Παλαιστίνη αργότερα κυριεύθηκε από τους Χαναναίους, οι οποίοι κατάγονταν από τον Χαμ. Γι' αυτό κλήθηκε ο Αβραάμ από την χώρα Ούρ στην γη Χαναάν, για να κληρονομήσει την γη του προπάτορας του Σήμ. Γι' αυτό και ο Μωυσής επέστρεψε τον περιούσιο λαό από την Αίγυπτο στην γη της Επαγγελίας, δηλαδή στην γη Χαναάν, ή οποία τους δόθηκε από τον Θεό μετά τον κατακλυσμό όπως γνωρίζουμε από την Παλαιά Διαθήκη, οι εβραίοι νίκησαν όλους σχεδόν τους λαούς της Παλαιστίνης, εκτός από πέντε πόλεις, τις οποίες ο Θεός δεν τις έδωσε στα χέρια των εβραίων, ώστε με αυτές οι ειδωλολατρικοί λαοί πού κατοικούσαν εκεί, να ταπεινώνουν τους εβραίους, όταν αυτοί θα αμάρταναν ενώπιον του Θεού. Έτσι λοιπόν, όσες φορές οι εβραίοι παράκουγαν τον Θεό, Αυτός τους άφηνε να πέσουν στα χέρια των ειδωλολατρικών λαών, ανάμεσα στους οποίους ήταν και οι Φιλισταίοι.

Οι Άγιοι Πατέρες λέγουν ότι ο Θεός, όλα αυτά τα κάνει και στους χριστιανούς και κυρίως στους γενναιόφρονες αγίους. Τους αφήνει μερικές αδυναμίες και πάθη της φύσεως αθεράπευτα, όπως οργή, υπνηλία, πείνα, ακηδία, λογισμούς, φαντασίες, σαρκικούς πειρασμούς με σκοπό να τους ταπεινώνει για να μη πέσουν στην υπερηφάνεια. Στο τέλος όμως της ζωής των ο Θεός τους θεραπεύει και αυτά τα πάθη και με το έλεος Του τους σώζει. Διότι χωρίς το έλεος ούτε οι άγιοι δεν μπορούν να σωθούν, κατά τον λόγο του Κυρίου, πού λέγει: "Χάριτι έστε σεσωσμένοι".

175. Γιατί οι εβραίοι δεν πίστευσαν στον Χριστό, ενώ ήταν εκλεκτός λαός του Θεού; Υπάρχει καμιά σχέση μεταξύ του εκχριστιανισμού των εβραίων και του τέλους του κόσμου;

Η απιστία των εβραίων είναι ένα μεγάλο μυστήριο του Θεού. Είναι γεγονός ότι αυτοί δεν πίστευσαν στον Μεσσία, για την ίδια αιτία πού έπεσε και ο Αδάμ από τον Παράδεισο.

Οι εβραίοι δεν πίστευσαν στον Χριστόν, λόγω πρώτα - πρώτα της παρακοής των προς τις Άγιες Γραφές και τις προφητικές εξ Αγίου Πνεύματος αποκαλύψεις. Κατόπιν δεν πίστευσαν, λόγω της υπερηφάνειας των. Οι εβραίοι ήθελαν ένα επίγειο και ανθρώπινο Μεσσία, πού να έχει ανθρώπινη δύναμη και εξουσία, ώστε να επανίδρυση την βασιλεία του Δαβίδ, να τους απαλλάξει από την σκλαβιά των ρωμαίων και να τους κάνη κυριάρχους όλων των λαών.

Αυτοί δεν περίμεναν ένα "πράο και ταπεινόν τη καρδία" Μεσσία, έτοιμο να σταυρωθεί στον σταυρό για την εξαγορά και αναγέννηση του κόσμου. Οι εβραίοι σκανδαλίσθηκαν από τον Χριστό, αισθάνθηκαν ταπεινωμένοι στο "πιστεύω" των και στις μεγαλόφρονες ιδέες των και μάλιστα όταν τους δίδασκε να συγχωρούν τους εχθρούς των, να υπομένουν, να μην αρπάζουν τις περιουσίες άλλων, να μοιράζουν τα υπάρχοντα των στους πτωχούς και να Τον ακολουθούν.

Γι' αυτό, από εκλεκτός λαός, έγινε εχθρικός απέναντι του Χριστού.

Αντί των εβραίων ο Θεός κάλεσε τους ειδωλολατρικούς λαούς - τα έθνη - τα οποία κατάγονταν από το γένος του Ιάφεθ, δημιουργώντας απ' αυτούς ένα άλλο εκλεκτό λαό, τον λαό των χριστιανών.
Οι εβραίοι πιστεύουν σ' ένα Θεό θνητό, αδρανή, χωρίς Λόγο και χωρίς Πνεύμα. Εμείς πιστεύουμε σ' ένα Θεό ζώντα, ο Οποίος έχει Πνεύμα και Λόγο, δηλαδή, Πατήρ, Υιός και Αγιον Πνεύμα.

Ο Λόγος Χριστός και το Άγιο Πνεύμα είναι τα δύο χέρια του Θεού, με τα οποία έκτισε τον κόσμο. Οι εβραίοι δεν θα πιστεύσουν στον Χριστό μέχρι συντέλειας των αιώνων.

Ο Απόστολος Παύλος λέγει ότι: "'Έδωκεν αυτοίς ο Θεός πνεύμα κατανύξεως, οφθαλμούς του μη βλέπει και ώτα του μη ακούει... και το ήττημμα αυτών πλούτος εθνών" (Ρωμ.11,8-12).

Ο ίδιος λέγει, όπως και οι προφήται Ησαΐας, Δαβίδ, Ιερεμίας, Μιχαίας κλπ., ότι δεν έπεσαν όλοι οι εβραίοι από την πίστη, αλλά "και εν τω νυν καιρώ λείμμα κατ' εκλογή χάριτος γέγονεν", το οποίον λείμμα (υπολοίπων) θα σωθεί στο τέλος του κόσμου, (Ρωμ.11,5-6), "άχρις ου το πλήρωμα των εθνών εισέλθει" (11,25), διότι, "ει γαρ η αποβολή αυτών καταλλαγή κόσμου, τις η πρόσληψις ει μη ζωή εκ νεκρών;" (Ρωμ.11,15).

Ο προφήτης Δαβίδ λέγει ότι το λείμμα του Ισραήλ θα σωθεί πριν από το τέλος του κόσμου, αφού "επιστραφήσονται οι δούλοι εκ Μωάβ" δηλαδή να επιστρέψουν οι εβραίοι από τις διάφορες χριστιανικές χώρες στο Ισραήλ και θα πιστεύσουν στον Χριστό με το κήρυγμα του Ενώχ και του Ήλιου.

176. Γιατί πρέπει να γίνει το τέλος τον κόσμου και η ανακαίνισης της δημιουργίας;

Οι Άγιοι Πατέρες λέγουν ότι για τέσσερες αιτίες πρέπει να γίνει το τέλος του κόσμου και της Μελλούσης Κρίσεως και συγκεκριμένα:

1) Για να φανερωθεί η δικαιοσύνη του Θεού.

2) Για να φανερωθεί η αδικία των ανθρώπων, ενώπιον των εντολών του Θεού.

3)Για να τιμωρηθεί η αμαρτία και ανομία του κόσμου και

4) για να αμειφθούν τα καλά έργα των δικαίων.

177. Πότε θα έλθει το τέλος του κόσμου κατά την Αγία Γραφή και τους Αγίους Πατέρας;

Όταν οι μαθητές ρώτησαν τον Χριστό, πότε θα γίνει το τέλος του κόσμου, Εκείνος τους είπε: "Περί της ημέρας και ώρας εκείνης ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο Πατήρ μου μόνος" (Ματθ. 24,36 Λουκ. 17,20). Άλλα με τα σημεία τα οποία τους φανέρωσε ο Σωτήρ, στους Αποστόλους και Προφήτες μπορούμε να συμπεράνουμε ότι το τέλος του κόσμου πλησιάζει.

Κάποιος ρώτησε ένα μεγάλο θεολόγο και πνευματικό πατέρα: "Πότε θα γίνει το τέλος του κόσμου;".

Και εκείνος απάντησε: "όταν θα κορυφωθεί η αμαρτία και τα κακά έργα". Οι φοβερές αμαρτίες πού θα κυριαρχήσουν τότε στην γη θα είναι: Η απιστία, η αμφιβολία στην ύπαρξη του Θεού, η άρνησης του Θεού, ο εξευτελισμός και η γελοιοποίησης σε ότι είναι άγιο και χριστιανικό, η ακολασία τόσο των νέων Όσο και των γερόντων και προπαντός θα υπερίσχυση τότε ο σοδομιτισμός δηλαδή η παρά φύσιν ακολασία, η πορνεία μεταξύ συγγενών και όλα τα φοβερά οργιά των μολυσμένων παθών, όπως λέγουν οι Άγιοι Πατέρες και όπως φαίνονται στις ημέρες μας.

Άκουσε Τι λέγει ο Θεός στην Γένεση: Κραυγή Σοδόμων και Γομόρρας πεπλήθυνται προς με, και αι αμαρτίαι αυτών μεγάλαι σφόδρα (Κεφ.18,20). Και παρακάτω λέγει: "Ύψώθη η κραυγή αυτών έναντι Κυρίου, και απέστειλεν ημάς Κύριος έκτρίψαι αυτήν" (Κεφ. 19,13). Στους έσχατους καιρούς θα απλωθεί η πολυμίσητη στον Θεό σοδομιτική αμαρτία και μετά θα έλθει μεγάλο πυρ στο τέλος του κόσμου να καταπαύσει το κακό.
Άλλες αμαρτίες πού θα αιχμαλωτίσουν τον κόσμο πριν από το τέλος του κόσμου θα είναι:

Το μίσος και η κακία μεταξύ των ανθρώπων, μεταξύ των συζύγων, των γονέων και παιδιών των, πού θα φθάνουν κάποτε και στον φόνο το μίσος των γονέων κατά των παιδιών και ο φόνος των βρεφών από την κοιλιά της μητέρας των (εκτρώσεις) κατόπιν εγκλήματα και ταραχές χωρίς δίκες ώστε θα φονεύονται και θα ζημιώνουν ο ένας τον άλλον χωρίς καμιά ενοχή το φοβερό πάθος της μέθης, οι απολαύσεις του κόσμου, οι ασωτίες η διάλυσης των οικογενειών, το μίσος μεταξύ των εθνών, των αρχόντων και βασιλέων, η απιστία μεταξύ των αδελφών, των συζύγων, των οικογενειών, αρχόντων και λάου, τα οποία θα προκαλέσουν τον φοβερό αποκαλυπτικό πόλεμο. Κατόπιν, η αύξησης στο κατακόρυφο των ψευδοπροφητών, των αιρετικών, των "μέντιουμ", οι οποίοι ονομάζονται από τον Κύριο "ψευδόχριστοι" (Ματθ. 24,24), θα εξαπατούν πολλούς χριστιανούς και θα κάνουν απατηλά σημεία με την δύναμη του σατανά. Έπειτα, θα έλθουν οι μεγάλες ταραχές, πείνες, ασθένειες αθεράπευτες, φρίκη και σύγχυσης σ' όλο τον κόσμο, λόγω των οποίων θα πεθαίνουν οι άνθρωποι από τον φόβο τους.
Θα ακολουθήσουν επίσης αποκαλυπτικά σημεία στο σύμπαν. Ο ήλιος θα σκοτιστεί, η σελήνη ομοίως, τα αστέρια θα πέσουν, το φως θα ελαττωθεί (Ματθ. 24,29), η θάλασσα και οι ωκεανοί θα υψώσουν σε απίθανο σημείο τα κύματα των και τα θηρία της γης θα μουγκρίζουν από την πείνα και τον φόβο.

Για όλα αυτά τα αποκαλυπτικά σημεία της συντέλειας των αιώνων γράφει ο προφήτης Ησαΐας (κεφ. 6,10,13), ο Σοφονίας, ο Δαβίδ, ιδιαίτερα στο 10ο Κάθισμα, ο προφήτης Ζαχαρίας, ο Δανιήλ (κεφ. 8-11), ο Εζεκίας (κεφ. 37-38), ο άγιος Ευαγγελιστής Ματθαίος (κεφ. 24,25), ο Λουκάς στο κεφ. 21, ο Απόστολος Παύλος στις επιστολές του Β' προς Θεσσαλονικείς και Β' προς Τιμόθεο, η Α' Πέτρου, η Αποκάλυψις και άλλα.
Ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας, στην μετάφραση της Αποκαλύψεως λέγει ότι γυναίκα λαμπροφορεμένη όπως ο ήλιος είναι η Εκκλησία.

Ο ήλιος είναι λαμπάδα του Αγίου Πνεύματος, η σελήνη υπό τους πόδας αυτού συμβολίζει τον παρόντα αιώνα, ο οποίος μεταβάλλεται σαν την σελήνη οι δύο πτέρυγες της γυναίκας είναι οι δύο Διαθήκες της Εκκλησίας η γη είναι η ταπείνωσης το θηρίο πού διεξάγει πόλεμο με τους αγίους είναι ο σατανάς με όλη την πομπή αυτού, και ο ποταμός, πού τρέχει από το στόμα του θηρίου εναντίον της Εκκλησίας, είναι οι αναρίθμητοι πειρασμοί πού εκσφενδονίζονται από τον σατανά και τους υπηρέτες του κατά των χριστιανών με σκοπό να τους θανατώσουν με την αμαρτία.

178. Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον αριθμό 666, για τον όποιον ομιλεί ο απόστολος και Ευαγγελιστής Ιωάννης στο 13,18 κεφάλαιο της Αποκαλύψεως;

Ο αριθμός 666, είναι ένας αριθμός συμβολικός και αποκαλυπτικός, τον οποίον μεταφράζει ως εξής ο άγιος Ανδρέας Καισαρείας.

Το πρώτο νούμερο συμβολίζει την παράλογη επιθυμία, δηλαδή την αχαλίνωτη εξάπλωση της ακολασίας και παντός σαρκικού πάθους, κατά τον έσχατο αιώνα.

Το δεύτερο νούμερο συμβολίζει αλλά φοβερά πάθη, όπως: την ασυγκράτητη οργή, η οποία θα κυριάρχηση στον κόσμο, κατά τους έσχατους καιρούς. Δηλαδή την έξαψη της μέχρι εγκλήματος κακίας, τον άνευ ευσπλαχνίας και αιτίας φόνο αθώων ανθρωπίνων υπάρξεων, δηλ. βρεφών από την κοιλιά της μητέρας των (εκτρώσεις).

Το τρίτο νούμερο συμβολίζει αλλά αποκαλυπτικά πάθη, όπως: την παράλογη φαντασία με την οποία θα εξαπατάται η ανθρωπότητα στους έσχατους καιρούς.

Οι άνθρωποι δεν θα μπορούν πλέον να ζήσουν χωρίς την αυταπάτη του λογικού, διότι μ' αυτό τον τρόπο ο διάβολος εισχωρεί ευκολότερα και ανεπαίσθητα στην καρδιά του ανθρώπου. Πριν από το τέλος του κόσμου οι άνθρωποι δεν θα έχουν στην καρδιά των την πνευματική αίσθηση.

Δεν θα έχουν ζήλο πλέον για την εκκλησία, την προσευχή, την ανάγνωση των ψυχωφελών βιβλίων, την νηστεία, την εκτέλεση των καλών έργων. Επειδή η καρδιά των θα είναι έρημη από κάθε ιερό και όσιο, θα ζουν μόνο με τις υλικές αισθήσεις, με τους επαίνους του κόσμου, για το θεαθήναι στους άλλους, με εγωιστική φαντασία, όπως τα λέγει ο προφήτης Ησαΐας: "Εισήλθεν ο θάνατος ταις θυρίσι (δηλ. από τας αισθήσεις) ημών".

Αυτοί πού θα απομακρυνθούν από την αληθινή στον Χριστό πίστη θα λάβουν στο μέτωπο και στα χέρια των, δηλ. στον νου, στην θέληση, στην σκέψη και στα έργα των το σημείο των τριών ομοίων αριθμών το 666, δηλ. τα πάθη πού συμβολίζονται με αυτά. Θα αιχμαλωτισθούν και στα τρία μέρη της ψυχής από τον σατανά, στον νου, στην θέληση και την καρδιά.

Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα κάνουν με το χέρι των και την καρδιά των το σημείο της νίκης και σωτηρίας, τον Τίμιο Σταυρό.

Ενώ οι καλοί χριστιανοί θα τιμούν τον Τίμιο Σταυρό, θα διώκονται και θα μισούνται από όλα τα έθνη χάριν του Ονόματος του Χριστού. Άλλα "ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται".
Ο σοφός Σολομών λέγει ότι η ανομία θα ερήμωση όλη την γη και θα ανατρέψει τον θρόνο των δυναστών. Συνεπώς λοιπόν, όχι τα όπλα θα ερημώσουν τις ψυχές των ανθρώπων και ολόκληρο τον κόσμο, αλλά η αμαρτία.

Ενώ ο άγιος Εφραίμ ο Σύρος λέγει ότι από την κοιλία θα αρχίσει ο παμμίαρος αντίχριστος να πολεμά τους ανθρώπους, δηλαδή με την πείνα.

Άλλοι θείοι Πατέρες λέγουν ότι στην Μέλλουσα Κρίση θα ηχήσουν οι σάλπιγγες των αγγελικών ταγμάτων, τα οποία έχουν τεθεί ως φύλακες των Χωρών και των διαφόρων τόπων του κόσμου, πού θα είναι αναρίθμητες για να καλέσουν τους λαούς για την Κρίση, όπως λέγει ο προφήτης Δαβίδ: "Κληθήσεται ο ουρανός άνω και η γη κάτω (δηλ. οι άγιοι του παραδείσου και οι ψυχές των αμαρτωλών από την κόλαση) του επιλέγει τον λαόν αυτού". Και τόσο δυνατά και φοβερά θα κτυπήσουν οι σάλπιγγες, ώστε θα τρομοκρατήσουν τους ευρισκομένους στον Άδη και στον παράδεισο, ώστε να εξέλθουν για την Μέλλουσα Κρίση (κατά το βιβλίο, Θύρα της Μετανοίας). Ενώ ο τόπος της εσχάτης Κρίσεως λέγουν οι Άγιοι Πατέρες θα γίνει στον αέρα, πάνω από την Ιερουσαλήμ, όπου σταυρώθηκε ο Σωτήρ για την σωτηρία του κόσμου, ώστε όλοι "όψονται όν έξεκέντησαν".

Τότε θα φανερωθεί στον ουρανό το σημείο του υιού του Άνθρωπου, δηλ. ο Τίμιος Σταυρός και "τότε κόψονται πάσαι αί φυλαί της γης" διότι δεν πίστευσαν στον Χριστό.

179. Με το τέλος τον κόσμου θα γίνει γενική καταστροφή του σύμπαντος ή μόνο ανακαίνισης αυτού;

Δεν θα καταστροφή τελείως ο υλικός κόσμος, δηλαδή ολόκληρο το σύμπαν, αλλά μόνο θα ανακαινιστή κατά τον λόγο του προφήτου Δαβίδ, ο οποίος λέγει:

"Εξαποστέλλεις το Πνεύμα Σου και κτισθήσονται και ανακαινιείς το πρόσωπον της γης" (Ψαλμ. 103,31), και (Β' Πέτρ. 3,13).

Γι' αυτό και οι Άγιοι Πατέρες αποφάνθηκαν ότι, "Όποιος θα ειπεί ότι στο τέλος του κόσμου θα καταστραφεί ολόκληρο το σύμπαν, δηλ. η δημιουργία του Θεού, να αναθεματίζεται".

180. Πόσες αποκαταστάσεις και ανακαινίσεις του κόσμου γνωρίζει η Εκκλησία του Χριστού;

Η Ορθόδοξος Εκκλησία αναγνωρίζει τρεις αποκαταστάσεις.

Πρώτη είναι η δημιουργία του κόσμου σε έξι ήμερες.

Δεύτερη ανακαίνισης του κόσμου είναι η εξαγορά του ανθρωπίνου γένους με την επί του Σταυρού θυσία του Κυρίου ημών Ιησού Χρίστου.

Ενώ η τρίτη αποκατάστασης που θα είναι γενική σ' όλο τον κόσμο, θα γίνει στην συντέλεια των αιώνων, όταν ο Θεός θα φτιάξη καινούργιο ουρανό και γη (β' Πέτρ. 3,7 και Αποκ. 21,1).

181. Τι πρέπει να γνωρίζουμε εμείς για την Ανάσταση του Χριστού;

Η Ανάστασης του Χριστού είναι το θεμέλιο της σωτηρίας και της πίστεως μας.

Αυτή είναι ο στέφανος του Αγίου Ευαγγελίου, διότι χωρίς την Ανάσταση δεν υπάρχει Ανάστασης ούτε ζωή, ούτε αναγέννησης και σωτηρία του κόσμου.

Η Ανάστασης του Χριστού προλέγεται από τους Προφήτες, από τον ίδιο σε πολλά χωρία του Ευαγγελίου και ήταν αναγκαία για την συγχώρηση των αμαρτιών (Α' Κορ. 15,17) και για την ενίσχυση της πίστεως (Α' Κορ. 15,17 και Α' Πέτρ. 1,21).

182. Γιατί πρέπει να αναστηθούν τα ανθρώπινα σώματα στην Μέλλουσα Κρίση;

Τα σώματα όλων των ανθρώπων, είτε είναι αυτοί καλοί και κακοί, πιστοί ή άπιστοι, πρέπει να αναστηθούν στην Μέλλουσα Κρίση για να σταθούν ενώπιον του Θρόνου του Ιησού Χριστού (Ρωμ.14,10 και Κορ. 5,10), και να λάβει το καθένα - ψυχή και σώμα - , τον μισθό - τιμωρία ή σωτηρία - κατά τα έργα τα όποια εργάσθηκαν στην παρούσα ζωή.

Η Ανάστασης των δικαίων θα γίνει για να λάβει και το σώμα την πνευματική χάρη και αφθαρσία, όπως συνέβη με το Σώμα του Χριστού.

Δεν θα γίνουν δύο ειδών αναστάσεις, πρώτα των δικαίων, για να βασιλεύσουν με τον Χριστό χίλια έτη και κατόπιν των αμαρτωλών, όπως διδάσκουν οι αιρετικοί χιλιάστε.

Άλλα όλοι θα αναστηθούν, όταν θα ηχήσει η αρχαγγελική σάλπιγγα.

Τα σώματα των ανθρώπων πρέπει να αναστηθούν για να τιμωρηθούν ή να δοξαστούν αιωνίως (Δαν. 12,2-3).

Τα σώματα των δικαίων θα αναστηθούν για να δοξαστούν με τις τέσσαρες ιδιότητες των ουρανίων σωμάτων, για τις οποίες λέγει ο Απόστολος Παύλος, δηλαδή με την αφθαρσία, με την δύναμη, με την δόξα και με την πνευματικότητα (Α' Κορ. 15,42-29).

Θα αναστηθούν για να λάβουν την μορφή του ουρανίου σώματος του Χριστού, όπως στον κόσμο αυτόν έφερναν τη μορφή του επιγείου σώματος (Α' Κορ.15,48).

Ενώ τα σώματα των αμαρτωλών θα αναστηθούν για να κληρονομήσουν την αιώνια τιμωρία (Ματθ. 25,46) και για να γνωρίζεται από την έκφραση της μορφής του η ενοχή και οι αμαρτίες τις όποιες έκαναν.

Τα σώματα των δικαίων θα αναστηθούν για να συν δοξαστούν με τον Χριστό, τον οποίον είχαν στην καρδιά των, όταν ζούσαν στην γη, καθόσον κοπίαζαν για τα καλά έργα σύμφωνα με την διδασκαλία του Ευαγγελίου.

Ενώ τα σώματα των αμαρτωλών θα αναστηθούν για να φανερωθεί το σκοτάδι και η αγριότητα του προσώπου των, επειδή στον παρόντα κόσμο έκαναν τα έργα του σκότους και είχαν μέσα των τον διάβολο, ο οποίος είναι σκοτεινός και απατεώνας (Θύρα Μετανοίας κεφ.3).

183. Πότε και πώς θα γίνει η Μέλλουσα Κρίση;

Ρωτάς πότε θα γίνει η Μέλλουσα Κρίσης;

Δεν είναι δυνατόν να γνωρίζουμε ποια ημέρα όρισε ο Θεός για την Μέλλουσα Κρίση. (Ματθ. 11,22-24).

Μόνο γνωρίζουμε ότι θα γίνει στο τέλος αυτού του κόσμου (Ματ.24,1-26).

Ενώ πότε θα έλθει αυτή η ημέρα ας ακούσουμε τον Ιησού Χριστό και Σωτήρα, ο οποίος λέγει: "Περί δε της ημέρας εκείνης και ώρας ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών, ει μη ο πατήρ μου μόνος (Ματθ. 24,36).

Ενώ για τον τόπο όπου θα γίνει, ο Απόστολος Παύλος μας λέγει ότι θα γίνει στον αιθέρα και στα σύννεφα (Α' Θεσ. 4,17, και Α' 15,51). Κατά μαρτυρία του αγίου Προφήτου Ιωήλ, ο τόπος της Κρίσεως θα είναι η κοιλάδα του Κλαυθμώνος, δηλ. η κοιλάδα Ιωσαφάτ, κοντά στα Ιεροσόλυμα "Έξεγειρέσθωσαν και άναβαινέτωσαν πάντα τα έθνη εις την κοιλάδα Ίωσαφάτ, διότι εκεί καθιώ του διακρίναι πάντα τα έθνη κυκλόθεν" (Ίωήλ 4,12)

Ενώ ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέγει ότι ο τόπος της εσχάτης Κρίσεως θα είναι έξω από τον κόσμο αυτό.

Διότι όπως οι φύλακες των βασιλέων και τα κάτεργα είναι μακριά από κόσμο έτσι και η γέεννα θα είναι έξω από τον κόσμο αυτό (Λόγος περί της Κρίσεως του Θεού).
Έτσι λοιπόν, από μαρτυρίες των αγίων προφητών και αποστόλων και από την διδασκαλία του Ί. Ευαγγελίου γίνεται λαμπρά φανερό ότι η Κρίσης και η αιώνια τιμωρία είναι για τους αμαρτωλούς.

Ενώ ο τόπος κατά τον Απόστολο Παύλο πού θα γίνει θα είναι ο εναέριος χώρος.

184. Βάσει ποίου νόμου θα κριθούν όλες οι φυλές της γης;

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσεις λέγει ότι βάσει τεσσάρων νόμων θα κριθούν οι άνθρωποι κατά το φοβερό εκείνο δικαστήριο.

α). Όσοι έζησαν από του Αδάμ μέχρι της παραδόσεως του νόμου στο όρος Σινά, θα κριθούν από τον Χριστό με βάση τον νόμο της συνειδήσεως, πού δόθηκε στον άνθρωπο από την γέννησί του, και ονομάζεται ηθικός νόμος της φύσεως.
Με την βοήθεια της συνειδήσεως, πού είναι ή φωνή του Θεού στον άνθρωπο, καθένας γνωρίζει ποιο είναι καλό και ποιο είναι κακό. Με τον νόμο αυτό κυβερνήθηκε ο κόσμος μέχρι του Μωϋσέως.

β). Ο δεύτερος νόμος με τον οποίο θα κριθούν οι προ Χριστού άνθρωποι και όλοι Όσοι δεν γνώρισαν τον Χριστό, είναι ο νόμος των κτισμάτων ολοκλήρου της δημιουργίας, ή οποία είναι πάντοτε ενώπιον μας και μας λέγει ότι τα πάντα κατασκευάσθηκαν τόσο θαυμαστά από ένα αόρατο και παντοδύναμο Νου, τον Θεό. Ο ορατός κόσμος, λέγει ο Μέγας Βασίλειος, είναι το σχολείο των λογικών ψυχών, είναι το άγραφο βιβλίο όλων των ανθρώπων.

γ). Ο τρίτος νόμος, κατά τον οποίο θα κριθούν μόνο οι εβραίοι, είναι ο γραπτός νόμος του Μωϋσέως, ο οποίος δόθηκε σ' αυτόν στο όρος Σινά.

δ). Ο τέταρτος νόμος τις Χάριτος του Ευαγγελίου, δοσμένος σε εμάς από τον Χριστό, βάσει του οποίου θα κριθούν όλοι οι χριστιανικοί λαοί.

Εάν κάποιος αρνηθεί το χριστιανικό Βάπτισμα γίνεται αποστάτης και δεν συγχωρείται στον αιώνα, ενώ στην Μέλλουσα Κρίση θα τιμωρηθεί σκληρότερα από ένα ειδωλολάτρη, ο οποίος δεν γνώρισε τον Χριστό.

Οι Άγιοι Πατέρες λέγουν ότι οι ειδωλολάτρες δεν θα μπορέσουν να έλθουν εύκολα στην πίστη του Χριστού, διότι δεν γνώρισαν τον Θεό.

Επίσης λέγουν ότι, όσοι αμάρτησαν απέναντι του νόμου της Χάριτος σαν χριστιανοί, βαρύτερα και σκληρότερα θα παιδευτούν από τους ειδωλολάτρες εκείνους που έσφαλαν κατά τον φυσικό νόμο.

185. Εάν σκεφθούμε ότι οι δίκαιοι του παραδείσου είναι σεσωσμένοι, γιατί πρέπει να αναστηθούν εκ των νεκρών και να κριθούν για δεύτερη φορά την ήμερα της Μελλούσης Κρίσεως;

Διότι στην ώρα του θανάτου κρίθηκαν προσωρινώς και χωρίς το σώμα τους, ενώ στην Μέλλουσα Κρίση θα κριθή και το σώμα για τα έργα του, ώστε να μη παραμείνει και αυτό χωρίς μισθό ή τιμωρία.

Κατόπιν, διότι από την μερική Κρίση μέχρι την εσχάτη τα καλά έργα τα όποια έκαμαν οι δίκαιοι στην γη, θα λάβουν περισσότερο μισθό και ανάπαυση στην Βασιλεία των Ουρανών, η οποία θα τους δοθεί την ήμερα της Μελλούσης Κρίσεως.

Ομοίως και οι αμαρτωλοί, για τα κακά των έργα επί της γης, θα λάβουν μετά τον θάνατο τους, λόγω του προξενούμενου απ' αυτά σκανδάλου, περισσότερη τιμωρία κατά την ήμερα της εσχάτης Κρίσεως.

Συνεπώς λοιπόν, στην Μέλλουσα Κρίση θα κριθούν και οι δίκαιοι και οι αμαρτωλοί (Πέτρ.2,9). "Πάντες γαρ παραστησόμεθα τω βήματι του Χριστού" (Ρωμ.14,10) και (Β' Κορ. 5,10).

Οι δίκαιοι θα κριθούν για να ακούσουν την ομολογία του Χριστού προς τον Πατέρα (Ματθ.10,32 Λουκ.12,8), και για να λάβουν ως μισθό την αιωνιότητα.

Ενώ οι αμαρτωλοί θα αναστηθούν για να λάβουν ως μισθό την τιμωρία, ανάλογα με τα έργα πού έκαναν.

Οι δίκαιοι δεν θα λάβουν μετά την Μέλλουσα Κρίση τον παράδεισο, στον οποίο ήταν μέχρι τότε, αλλά την Βασιλεία του Θεού οπού "εκλάμψουσιν ως φωστήρες" μέσα στο φως της Παναγίας Τριάδος (Ματθ.25,4,34,43).

186. Γιατί εξετάζονται στην Μέλλουσα Κρίση μόνο τα έργα της ελεημοσύνης και όχι τα άλλα έργα, όπως λέγει το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο;

Να μη λέγουμε ότι στην εσχάτη Κρίση δεν θα κριθούμε και για τα άλλα έργα.

Ας θυμηθούμε τα λόγια του Κυρίου, πού λέγει: "Λέγω γαρ υμίν ότι εάν μη περισσεύει η δικαιοσύνη υμών πλείων των γραμματέων και φαρισαίων, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών" (Ματθ. 5,20).

Να ενθυμούμεθα ότι η Βασιλεία των Ουρανών είναι για τους πτωχούς κατά το πνεύμα (Ματθ.5,3) και αυτών πού διώκονται για την δικαιοσύνη του Θεού (Ματθ.5,10).

Να σκεπτώμεθα ότι μόνο όσοι φθάσουν στην ακακία και καθαρότητα των νηπίων θα εισέλθουν στην Βασιλεία των Ουρανών (Ματθ. 18,3 και 19,4).

Μη ξεχνάμε ότι "δια πολλών θλίψεων δει ημάς εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού" (Πράξ.14,22).

Ενώ ο άγιος Απόστολος Παύλος λέγει: "Ούτε πλεονέκται ούτε κλέπται ούτε μέθυσοι, ου λοίδοροι, ούχ άρπαγες βασιλείαν Θεού κληρονομήσουσιν (Α' Κορ.6,10). Και άλλου λέγει: "Μη πλανάσθε ούτε πόρνοι ούτε ειδωλολάτραι ούτε μοιχοί ούτε μαλακοί ούτε αρσενοκοίται βασιλείαν Θεού κληρονομήσουσι (ενθ. ανωτέρω). Ενώ στην προς Εφεσίους υποστηρίζει τα ίδια πράγματα λέγοντας: "τούτο γαρ έστε γινώσκοντες, ότι πάς πόρνος ή ακάθαρτος ή πλεονέκτης, ος εστίν ειδωλολάτρης ουκ έχει κληρονομίαν εν τη βασιλεία του Χριστού και Θεού".

Ενώ στην Αποκάλυψη αναφέρεται: "Τοις δε δειλοίς και απίστοις και εβδελυγμένοις και φονεύσι και πόρνοις και φαρμακοίς και ειδωλολάτραις και πάσι τοις ψευδέσι το μέρος αυτών εν τη λίμνη τη καιομένη εν πυρί και θείω, ο εστίν ο θάνατος ο δεύτερος". (Άποκ.21,5). Και ο Κύριος λέγει ότι "πάν ρήμα αργόν ο εάν λαλήσωσιν οι άνθρωποι, αποδώσουσι περί αυτού λόγον εν ήμερα κρίσεως" (Ματθ. 12,36).
Έτσι λοιπόν, για όλα τα καλά και κακά έργα θα εξετασθούμε στην Μέλλουσα Κρίση.

Και ο Ευαγγελιστής Ματθαίος, όταν αναφέρει ότι θα κριθούμε βάσει των έξι έργων της ελεημοσύνης (Ματθ. 25,34-45), να εννοούμε ότι η ελεημοσύνη είναι μία από τις θυγατέρες της αγάπης, όπως λέγει και ο Απόστολος Παύλος ότι "Ή αγάπη...χρηστεύεται" (Α' Κορ.13,4). Λοιπόν, επειδή η αγάπη "είναι σύνδεσμος τελειότητος" (Κολ.3,14), να στοχαζώμεθα ότι δια της αγάπης προς τον Θεό και το συνάνθρωπο, πηγάζουν όλα τα αγαθά έργα και ότι όποιος έχει τελεία αγάπη εκείνος έφθασε στο πλήρωμα του Νόμου (Ρωμ. 13,8-10). Διότι στην ψυχή του έχει περισσότερο τα καλά έργα από τα οποία ουδέποτε εκπίπτει (Α' Κορ.13,8).

Επειδή η αγάπη περιέχει όλα τα καλά έργα.
Γι' αυτό θα ρωτήσει ο Κύριος στην Κρίση μόνο για την ελεημοσύνη, διότι ο ελεήμων είναι πηγή της αγάπης προς τον Θεό και τους ανθρώπους και εργάτης όλων των αγαθών έργων.

187. Πόσα είναι τα είδη της χριστιανικής ελεημοσύνης;

Η Χριστιανική ελεημοσύνη είναι δύο ειδών,

σωματική δηλ. υλική και

πνευματική.

Και οι δύο αυτές ελεημοσύνες πηγάζουν από την αγάπη για τον Θεό και τον πλησίον.

188. Ποια είναι τα σπουδαιότερα έργα της υλικής ελεημοσύνης;

Είναι αυτά, πού ανέφερε ο Σωτήρ στην παραβολή της Μελλούσης Κρίσεως (Ματθ.25,34-45), και συγκεκριμένα:

να τρέφουμε τους πεινασμένους,

να ποτίζουμε τους διψασμένους,

να ενδύουμε τους γυμνούς,

να επισκεπτώμεθα τους ασθενείς και φυλακισμένους,

να αναπαύουμε τους ξένους και λυπημένους κλπ.

189. Ποια είναι τα έργα της πνευματικής ελεημοσύνης;

Να επαναφέρουμε στην αληθινή πίστη τους απίστους και αιρετικούς,

να οδηγούμε στην μετάνοια τους αμαρτωλούς και απομακρυσμένους από τον Θεό,

να διδάσκουμε το αγαθό στους αμαθείς,

να παρηγορούμε και συμβουλεύουμε τους απελπισμένους, τους λυπημένους και τους ασθενείς,

να προσευχώμεθα για τους συνανθρώπους μας, δηλ. για κάθε άνθρωπο ο οποίος ευρίσκεται σε ανάγκη (Φιλ.1,19),

να συγχωρούμε αυτούς πού μας έφταιξαν και μας εκδικήθηκαν και να μη τους ανταποδίδουμε το κακό (Ματθ.5,44-48)

190. Ποια είναι τα μεγαλύτερα έργα της αγάπης προς τον Θεό και προς τον πλησίον;

Τα μεγαλύτερα έργα αγάπης προς τον Θεό είναι να παίρνει ο καθένας τον σταυρό του και να ακολουθεί τον Χριστό μέχρι θανάτου" (Ματθ. 10.38 καιΛουκ.14,27), όπως έκαναν οι άγιοι μάρτυρες, οι όσιοι, οι ενάρετοι μοναχοί και όλοι οι δίκαιοι χριστιανοί.

Ενώ το μεγαλύτερο έργο από το οποίο πηγάζει η αγάπη για τον πλησίον είναι να θέση κάποιος την ψυχή (ζωή) αυτού υπέρ των φίλων αυτού(των συνανθρώπων του) (Α' Θεσ.2,8 Β' Κορ.12,15 και Α' Ίωάν.3,16).

191. Η προσευχή για τον πλησίον είναι ένα καθήκον ή έργο ελεημοσύνης;

Είναι και τα δύο, διότι όλα τα καλά έργα είναι ένα καθήκον των χριστιανών ενώπιον του Θεού και των ανθρώπων.

Η προσευχή για τον πλησίον είναι μία απόδειξη της χριστιανικής μας αγάπης, (Β' Κορ.9,14) και ένα πνευματικό καθήκον κάθε μέλους της Εκκλησίας του Χριστού (Έφεσ.6,18).

Όπως και να εξετάσουμε το πράγμα, είμεθα υποχρεωμένοι να βοηθούμε τον πλησίον μας με την προσευχή, με τον λόγο, με την συμβουλή, την τροφή, τα χρήματα και όποιο τρόπο μπορούμε και υπάρχει ανάγκη.

192. Πώς μπορεί να κάνη ελεημοσύνη ο πτωχός πού δεν έχει να δώσει ελεημοσύνη;

Εάν κάποιος είναι πτωχός και δεν έχει να δώσει στον έχοντα ανάγκη, αυτός είναι απαλλαγμένος της υλικής ελεημοσύνης, διότι, εάν δεν έχουμε δεν θα μας ζητηθεί λέγει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος.

Ενώ πνευματική ελεημοσύνη, μπορεί οποιοσδήποτε και υποχρεούται να κάνει για τον πλησίον.

Δηλαδή να προσευχώμεθα για τους πονεμένους αδελφούς μας, να τους παρακινούμε να πηγαίνουν στην εκκλησία, να τους δίνουμε ένα ποτήρι νερό, να τους λέμε ένα λόγο παρήγορο κ.λ.π.

193. Οι μοναχοί είναι υποχρεωμένοι να κάνουν υλική ελεημοσύνη;

Όσο αφορά τους μοναχούς "είναι μεγαλύτερο πράγμα γι' αυτούς να είναι πτωχοί παρά να ελεούν τους πτωχούς (17ος Λόγος Αγ. Ιωάννου Κλίμακος).

Και εάν οι μοναχοί λησμονήσουν την περί πτώχειας υπόσχεση τους και συγκεντρώνουν χρήματα και περιουσία, τότε είναι υποχρεωμένοι να τα κάνουν αυτά ελεημοσύνη στους πτωχούς, διότι αυτοί έδωσαν υπόσχεση ενώπιον του Θεού, ότι σ' όλη την ζωή τους θα ζήσουν με πενία.

Τους μοναχούς πού συγκεντρώνουν χρήματα και περιουσίες μόνο η ελεημοσύνη μπορεί να τους γλιτώσει από την τιμωρία του Θεού.

194. Ποια είναι η σπουδαιότερη ελεημοσύνη για την ψυχική σωτηρία μας; Μόνη η ελεημοσύνη μπορεί να συμπεριλάβει τα αλλά καλά έργα, όπως νηστεία, προσευχή, καθαρή ζωή, εξομολόγηση και τα παρόμοια;

Γράψαμε παραπάνω ότι η αληθινή υλική και πνευματική ελεημοσύνη πηγάζει από την αγάπη του Θεού και του πλησίον.

Εάν κάποιος είναι ελεήμων, χωρίς κανένα πονηρό σκοπό, έχει την αγάπη του Θεού και του πλησίον και με αυτή επιτελεί ολόκληρο τον Νόμο, επειδή η αγάπη είναι: "πλήρωμα νόμου και σύνδεσμος τελειότητας" (Ρωμ.13,8-10 και Κολ.3,14).
Το έλεος είναι το ευάρεστον στον Θεό παρά η θυσία (Ωσηέ 6,6 και Ματθ. 9,13).

Αυτός πού κάνει ελεημοσύνη κάνει καλό για την ψυχή του, λέγει ο σοφός Σολομών στις Παροιμίες (11,17), αποκτά η ζωή του δικαιοσύνη και δόξα (Παροιμίες 21,21)) και είναι μακάριος (Παρ.14,21).

Ενώ ο Σωτήρ μακαρίζει τους ελεήμονας και τους παρέχει το έλεος Του, τόσο στον παρόντα αιώνα Όσο και στον μέλλοντα, διότι: "Μακάριοι οι ελεήμονες ότι αυτοί ελεηθήσονται" (Ματθ.5,7).
Αλλά δεν αρκεί μόνο η ελεημοσύνη για να φθάσουμε στην σωτηρία. Διότι όχι μονό η εντολή της ελεημοσύνης να εκπληρωθεί, αλλά και όλα τα καλά έργα και οι εντολές του Θεού.

Ο άγιος Απόστολος Ιάκωβος λέγει: "Όστις γαρ όλον τον νόμον τηρήσει, πταίση δε εν ενί, γέγονε πάντων ένοχος, ο γαρ ειπών μη μοιχεύσεις, είπε και μη φονεύσεις ει δε ου μοιχεύσεις, φονεύσεις δε, γέγονας παραβάτης νόμου" (Ιακώβ.2,11).

Αυτός πού είπε να είσθε ελεήμονες(Λουκ.6,36), ο ίδιος πάλι είπε: "Μη κρίνετε και ου μη κριθήτε, μη καταδικάζετε και ου μη καταδικασθήτε, απολύετε και απολυθήσεσθε" (Λουκ.6,37).

Και αυτός πού μακάρισε τους ελεήμονας, ο ίδιος μακάρισε και τους πτωχούς κατά το πνεύμα, και τους πράους, τους πεινώντας και διψώντας την δικαιοσύνη, τους καθαρούς στην καρδιά, τους ειρηνοποιούς και τους δεδιωγμένους χάριν της δικαιοσύνης (Ματθ.5,3-12).
Οπότε λοιπόν, πρέπει να καταλάβουμε καλά ότι ο πιστός άνθρωπος πού θέλει να σωθεί, είναι υποχρεωμένος να εκπληρώσει όχι μόνο την εντολή της ελεημοσύνης, αλλά να κοπιάσει ανάλογα με τις δυνάμεις του για να εκτελέσει όλα τα αγαθά έργα και όλες της αρετές του Χριστού.

195. Γιατί ονομάζεται η φιλαργυρία, δηλ. αγάπη προς τα χρήματα και τις περιουσίες, ειδωλολατρία;

Ονομάζεται ειδωλολατρία διότι αυτοί πού αγαπούν τα χρήματα, τις σωματικές απολαύσεις και τις περιουσίες, προσκυνούν τα πάθη ως θεούς και θέτουν τα υλικά υψηλότερα από τον Δημιουργό τους.
Δηλαδή αυτός πού αγαπά περισσότερο τον εαυτό του από τον Θεό είναι ειδωλολάτρης.

Τέτοιος είναι και αυτός πού φροντίζει περισσότερο για τις τροφές, τα χρήματα, τα ενδύματα, τις περιουσίες από ότι έπρεπε για την ψυχή, την εκκλησία, την προσευχή, την εξομολόγηση, την ελεημοσύνη.

Το μέγεθος της φιλαυτίας αποκαλύπτεται από το μέτρο της αγάπης μας προς τον πλησίον. (Ματθ.19,19).
Η αγάπη του Θεού δεν έχει περιορισμό, είναι απεριόριστος, όπως λέγει η εντολή: "Αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της δυνάμεώς σου"(Δευτ.6,4-5).

Όποιος αγαπά τα χρήματα, βάζει τα χρήματα στον τόπο του Θεού και τα προσκυνά.

Ο γαστρίμαργος κάνει την κοιλιά του θεό, δηλ. ένα είδωλο, κατά την μαρτυρία του Αποστόλου Παύλου (Κολ.3,5) "Νεκρώσατε ούν τα μέλη υμών... πορνεία, ακαθαρσία, πάθος, επιθυμία κακήν και την πλεονεξία, ήτις εστί ειδωλολατρία" και "ο ποιών την αμαρτία δούλος εστί της αμαρτίας" (Ίωάν.8,34).

Συνεπώς, όποιος είναι δούλος της αμαρτίας δεν μπορεί να είναι συγχρόνως δούλος και Υιός του Θεού.

Γι' αυτό ακριβώς ο Σωτήρ έθεσε σαν πρώτη προϋπόθεση, σ' αυτούς πού θέλουν να Τον ακολουθήσουν, να απαρνηθούν τον εαυτό των και να πάρουν τον σταυρό των και να Τον ακολουθήσουν (Ματθ. 16,24).

Και αυτό διότι, αυτός που έχει το πάθος της φιλαυτίας, έχει μαζί με αυτό και όλα τα πάθη και τις αμαρτίες, δεδομένου ότι η φιλαυτία είναι, κατά τον άγιο Εφραίμ τον Σύρο, μητέρα, ρίζα και πηγή κάθε αμαρτίας.

196. Τι είναι ο εγωισμός και πώς μπορεί ο χριστιανός να λυτρωθεί απ' αυτόν;

Ο εγωισμός είναι η αγάπη του εαυτού μας, δηλ. αγάπη παράλογη και υπερβολική προς το πρόσωπό μας.

Ο χριστιανός μπορεί να καθαριστή απ' αυτό το φοβερό πάθος, αφού αρνηθεί τον εαυτό του (Ματθ. 16,24), με την υποταγή του εαυτού του, την ατιμία, την αυτομεμψία, την επίγνωση των αδυναμιών του και την αμφισβήτηση για τις δυνάμεις του.

Επίσης με την προσευχή, την νηστεία και την συχνή εξομολόγηση.

Συνέχεια σε  08