ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ
111. Πως πρέπει να ετοιμάζονται οι νέοι για τον γάμο; Η καλλίτερη προετοιμασία των νέων για την ζωή και τον γάμο είναι η προσκόλληση τους στον φόβο και την προετοιμασία του Θεού, καθώς μας διδάσκει το εκλεκτό δοχείο και στόμα του Χριστού, ο Απόστολος Παύλος. Κατ' αρχήν να ζητούν οι νέοι να γνωρίσουν την ακριβή διδασκαλία της ορθοδόξου πίστεως. Να μάθουν απέξω το Σύμβολο της Πίστεως και άλλες αναγκαίες προσευχές. Να έχουν καλούς Πνευματικούς, να διαβάζουν την Αγία Γραφή και προπαντός την Καινή Διαθήκη, την ορθόδοξο κατήχηση και άλλα ψυχωφελή βιβλία.
Επίσης, υποχρεούνται να ζουν με
παρθενία μέχρι του θρησκευτικού γάμου των και ανάλογα με τις δυνάμεις των να
εκτελούν όλα τα καλά έργα, κυρίως την προσευχή, την τακτική φοίτηση στην
Εκκλησία, την νηστεία, την ελεημοσύνη, την καθαρή ζωή, την υπακοή στους γονείς
και την εξομολόγηση ιδιαίτερα κατά τις τέσσαρες μεγάλες νηστείες του έτους. Να έχουμε κατά νουν ότι ο γάμος είναι το παλαιότερο Μυστήριο της Εκκλησίας, πού θεμελιώθηκε από τον Θεό για την ζωή των πρωτοπλάστων στον παράδεισο. Αυτό είναι το θεμέλιο της οικογενείας και ολοκλήρου του κόσμου. Η δύναμη της οικογενείας εξαρτάται από την δύναμη της πίστεως και την θρησκευτική διάπλαση των νέων πού παντρεύονται. Αυτοί πρέπει να ετοιμασθούν για την οικογενειακή ζωή από την παιδική των ακόμη ηλικία. Ο ιερεύς, ο νονός τους και οι γονείς παίζουν στην ζωή των νέων τον μεγαλύτερο ρόλο και έχουν την μεγαλύτερη ευθύνη.
112. Ποιοι είναι οι κυριότεροι κανόνες του ορθόδοξου χριστιανικού γάμου;
Οι κανόνες τους οποίους υποχρεούνται
να εφαρμόσουν οι νέοι στον ορθόδοξο χριστιανικό γάμο των είναι οι επόμενοι 11
τον αριθμό και συγκεκριμένα:
Το στεφάνωμα μεταξύ συγγενών
απαγορεύεται εντελώς από τους Αγίους Κανόνες της Ορθόδοξου Εκκλησίας.
113. Ποιοι είναι οι συγγενικοί βαθμοί που εμποδίζουν την τέλεση τον γάμου; Οι συγγενικοί βαθμοί ή οι συγγένειες είναι τεσσάρων ειδών:
Α' 1. Η συγγένεια εξ αίματος
(αιμομιξία): Στην κατ' ευθείαν γραμμή, όσοι εμποδίζονται από το γάμο οριστικά. Η
αιμομιξία στην κατ' ευθείαν γραμμή διαιρείται σε δύο μέρη: α) Στην ανιούσα κατ'
ευθείαν γραμμή, δηλ. πατέρας - γιαγιά - προγιαγιά κλπ. β) Στην κατιούσα γραμμή,
δηλ. πατέρας - γιος - εγγονός - δισέγγονος κλπ.
114. Σε περίπτωση εξαιρετικά δύσκολη μπορεί ο ιερεύς μόνος του να αποφασίσει και να λύση το στεφάνωμα δύο συγγενών; Σε περίπτωση εξαιρετικά ειδική οι μνηστευθέντες πρέπει να υπάγουν και να συμβουλευθούν τον οικείο Επίσκοπο, ο οποίος μπορεί να ακυρώσει την μνηστεία ή να κάνη την πρέπουσα λύση του στεφανώματος και να επιβάλει ένα συγκεκριμένο κανόνα μετανοίας. Όταν οι δύο νέοι έχουν κοντινή συγγένεια, πρώτα εξαδέλφια, ετεροθαλή αδέλφια, γυναικαδέλφια κ.λ.π. τότε ούτε ο Επίσκοπος δεν έχει άδεια να λύση ένα τέτοιο παράνομο γάμο, τον οποίον απαγόρευσαν και κανόνισαν οι Άγιοι Πατέρες. Ενώ, εάν κάποιος ιερεύς επιτέλεση ένα τέτοιο γάμο, χωρίς την γνώση του Επισκόπου, να καθαιρείται. Συνήθως, οι βαθμοί συγγενείας στον έγγαμο βίο, ιδιαίτερα όταν γίνονται από συνοικέσιο, από πνευματική συγγένεια και από υιοθεσία, γεννούν προβλήματα στους ιερείς και στην Εκκλησία, και πολλές φορές οι νέοι παντρεύονται ενώ είναι συγγενείς, είτε από άγνοια, είτε από απληστία της περιουσίας, είτε από ανυπακοή και απιστία, εξ αιτίας των οποίων έχουν πολλούς πειρασμούς στην ζωή τους.
115. Τι πρέπει να κάνουν αυτοί πού νυμφεύθηκαν αντικανονικά με κοντινή συγγένεια; Όποιος γάμος τελείται, στον οποίον υπάρχει πνευματική ή εξ αίματος συγγένεια, η Εκκλησία του Χριστού δεν τον αναγνωρίζει, αλλά τον διαλύει και τον επιτιμά, αναλόγως της περιπτώσεως, με αποχή από την Θεία Κοινωνία και εξομολόγηση επί τρία μέχρι δέκα χρόνια και άλλοτε μέχρι 15, διότι γίνεται αιμομιξία, καταπατείται ο θείος νόμος και γίνεται σκάνδαλο στον λαό.
116. Η Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει τους μικτούς γάμους μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών, αρμενίων, αιρετικών (σχισματικών), εβραίων και απίστων; Όσον άφορα αυτή την ερώτηση, άκουσε Τι λέγουν οι Άγιοι Πατέρες: "Δεν συγχωρείται στον ορθόδοξο άνδρα ή την γυναίκα να πάρει στον γάμο σύζυγο αιρετικό. Εάν κάποιος κάνη κάτι τέτοιο, ο γάμος να ακυρώνεται και να λύνεται, ως παράνομος, διότι δεν πρέπει να ενωθούν αυτά πού δεν ενώνονται ποτέ, ούτε να συμβιώσουν το πρόβατο με τον λύκο, ούτε οι αμαρτωλοί να συμμετάσχουν με τον Χριστό.
Αυτοί, πού θα καταπατήσουν αυτές τις
αποφάσεις, να αφορίζονται. Και πάλι: "Δεν πρέπει να τελείται γάμος με σύζυγο πού ανήκει σε οποιοδήποτε είδος αιρέσεως ή να δίνη τα παιδιά του η τις κόρες του στον αιρετικό σύζυγο. Αλλά μόνο εάν υποσχεθεί ότι θα γίνει χριστιανός" (Λαοδίκειας Καν. 31). Ένας άλλος εκκλησιαστικός κανόνας λέγει: "Όποιος θα νυμφεύσει αγόρια ή κορίτσια με νέους άλλης πίστεως, να μετανοεί επί πέντε χρόνια και οι ιερείς που θα τελέσουν τον γάμο να μετανοούν επί τρία χρόνια, απέχοντες από τα Ιερατικά των καθήκοντα".
117. Ο γάμος μεταξύ δύο νέων, χωρίς την άδεια των γονέων, είναι έγκυρος; Ο γάμος των νέων χωρίς την συγκατάθεση των γονέων των δεν είναι έγκυρος, διότι είναι πορνεία και δεν γίνεται ένωση κατά Θεόν. Ιδού τι λέγει ο Μέγας Βασίλειος στον 38ο κανόνα του: "Ή νέα, η οποία συζεί με άνδρα χωρίς την άδεια των γονέων τους, πορνεύουν. Αφού τους ενημερώσουν οι γονείς δεν θα βιασθούν να τους χωρίσουν, παρά μετά από ένα επιτίμιο τριών ετών". Στον 40ο κανόνα λέγει πάλι ο ίδιος ο Άγιος: "Νέα, η οποία χωρίς την άδεια του κηδεμόνας ή πατρός της συζεί μ' ένα άνδρα, πορνεύει. Ενώ ο γάμος πού τελεστεί κατόπιν με κοινή συμφωνία, είναι έγκυρος. Συνεπώς, η πρώτη περίπτωσης είναι πορνεία ενώ η δεύτερη με γάμο δεν είναι". Το ίδιο πράγμα λέγει ο Μέγας Βασίλειος και στον 42ο κανόνα: "Ό γάμος, που έγινε χωρίς την άδεια των γονέων ή των κηδεμόνων, είναι πορνεία. Εάν ο πατέρας ή ο κηδεμόνας είναι στην ζωή οι παντρεμένοι νέοι είναι στην ενοχή της πορνείας, μέχρις ότου θα τους εγκρίνουν τον γάμο, διότι μόνο με την έγκριση των, εγκρίνεται ο γάμος.
118. Πόσους γάμους επιτρέπει η Εκκλησία; Η Ορθόδοξος Εκκλησία επιτρέπει το πολύ τρεις γάμους, αλλά υπό ορισμένους όρους. Ο Μέγας Βασίλειος στον 87ον κανόνα του λέγει για τον δεύτερο γάμο: "Ο δεύτερος γάμος επιτρέπεται στην Εκκλησία μόνο σ' αυτούς πού παρέμειναν χήροι από την νεότητα των, λόγω αποβιώσεις του άλλου συζύγου των και δεν απόκτησαν παιδιά". Ενώ ο Απόστολος Παύλος συμβουλεύει στους χήρους την αγνεία, αλλά όποιος δεν μπορεί καλλίτερα να παντρεύεται παρά να εκπειράζεται (Α' Κορ. 7,39). Ο άγιος Νικηφόρος στον 2ον κανόνα του Μ. Βασιλείου λέγει ότι: "Ο δίγαμος δεν ευλογείται με στέφανα, αλλά επιτιμάτε δύο χρόνια αποχής από την Θ. Κοινωνία και ο τρίγαμος επί τρία χρόνια". Εάν αυτοί πού παντρεύτηκαν για δεύτερη φορά είναι γέροντες, παροργίζουν τον Θεό και κανονίζονται σε μετάνοια επί τρία χρόνια με 24 μετάνοιες την ήμερα. Αυτός πού νυμφεύθηκε για δεύτερη φορά δεν μπορεί να χειροτονηθεί. (Απόστολο. κανόνας 17). Η ακολουθία της δευτέρας στέψεως να γίνεται απλά χωρίς μεγαλοπρέπεια και ο Ιερεύς έχει την άδεια να συμμετάσχει στην τράπεζα των (7ος Νεοκαισάρειας).
Ο Ιερεύς εάν παραμείνει χήρος δεν
επιτρέπεται να νυμφευθεί για δεύτερη φορά. Εάν μολαταύτα τολμήσει να παντρευτεί
χάνει την ιεροσύνη του και δεν έχει άδεια να επιτελή πλέον καμία ιερατική
ιεροτελεστία. (6ος του Μεγ. Βασιλείου). Ο Μέγας Βασίλειος λέγει ότι "Στους τρίγαμους να επιβάλλεται αποχή από την Θεία Κοινωνία επί πέντε χρόνια, χωρίς όμως να εμποδίζονται εξ ολοκλήρου από την Εκκλησία...". (4ος Κανόνας).
Ο πρώτος γάμος είναι νόμος ο δεύτερος
συγχωρείται, ενώ ο τρίτος είναι καταπάτηση του νόμου. Διότι είναι πόρνος όχι μόνο εκείνος πού πορνεύει με έργα, αλλά και εκείνος πού επιθυμεί να πορνεύσει, διότι όχι μόνο τα έργα αλλά και οι λογισμοί είναι ορατοί στον Θεό...". Ενώ γι' αυτούς πού κάνουν περισσότερους γάμους, οι Άγιοι πατέρες τους ονομάζουν πολύγαμους. Οπότε μετά τον δεύτερο γάμο δεν υφίσταται πλέον γάμος, αλλά πολυγαμία. Γι' αυτό είπε ο Κύριος στην Σαμαρείτιδα, η οποία είχε αμαρτήσει με πέντε άνδρες, ότι: "Και νυν ον έχεις ουκ εστί σου ανήρ" (Ίωάν.4,18). Αυτοί πού πέρασαν τον δεύτερο γάμο δεν αξίζει πλέον να ονομάζονται άνδρες και γυναίκες, λέγει ο Μέγας Βασίλειος στον 4ον κανόνα του. Επίσης λέγει ο ίδιος για τον τρίτο γάμο: "Οι Άγιοι Πατέρες επέτρεψαν εν σιωπή τον τρίτο γάμο (πολυγαμία) και τον θεώρησαν σαν μία κτηνώδη επιθυμία και ξένη προς το ύψος του χριστιανού ανθρώπου. Σε εμάς φαίνεται ότι αυτή η αμαρτία είναι μεγαλύτερη από την πορνεία...." (80ος κανών).
119. Ποιος είναι ο ευαγγελικός σκοπός του χριστιανικού γάμου; Ο πρώτος σκοπός του χριστιανικού γάμου, κατά την διδασκαλία της Ορθόδοξου Εκκλησίας, είναι: Η απόκτησης τέκνων για τον πολλαπλασιασμό του ανθρωπίνου γένους, η βοήθεια των συζύγων μεταξύ τους για την διευκόλυνση της ζωής, η σωματική χαλιναγώγηση, η αποφυγή της διαφθοράς και ανηθικότητας στον κόσμο. Και όλα αυτά για την δόξα του Θεού.
120. Τι αμάρτημα διαπράττουν αυτοί που ζουν στην παλλακεία και έχουν παιδιά; Τι πρέπει να κάνουν αυτοί για να σωθούν; Με τον όρο παλλακεία εννοούμε την ζωή ενός ανδρός με μία γυναίκα χωρίς να έχουν ενωθεί με θρησκευτικό γάμο, σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες και τους εκκλησιαστικούς νόμους. Αυτή η ζωή ταιριάζει στα ζώα, ενώ ο άνθρωπος έχει επί πλέον ανώτερες πνευματικές ανάγκες και καθήκοντα και έτσι έχει ανάγκη από την ευλογία του Θεού.
Ο πολιτικός γάμος κάθε άλλο παρά
θρησκευτικός γάμος είναι και ουδέποτε είναι δυνατόν να αντικαταστήσει τον
θρησκευτικό. Οι παλλακοί εκτός από την αμαρτία των αύτη, σκανδαλίζουν και τους άλλους. Γι' αυτό δεν μπορούν να γίνουν ανάδοχοι (κουμπάροι) σε γάμο, ούτε σε Βάπτισμα, διότι πως μπορούν να κατευθύνουν τους άλλους, όταν οι ίδιοι δεν είναι σε κατάσταση να κυβερνήσουν τον εαυτό των, όπως λέγει ο Κύριος. Ακόμη τα παιδιά των θα πάρουν στην ζωή των τη σφραγίδα της παρανομίας των γονέων τους.
Οι αστεφάνωτοι σύζυγοι, δηλ. οι
παλλακοί, εκτός από το ότι ζουν στην ακόλαστη ζωή, δεν μπορούν επί πλέον και να
σωθούν, μέχρις ότου εγκαταλείψουν την αμαρτία. Δηλαδή, είτε να χωρίσουν μεταξύ
των, είτε να στεφανωθούν στην εκκλησία. Αφού εκτελέσουν και ένα κανόνα αποχής
επί μερικά χρόνια από την Θεία Κοινωνία. Αυτό ας το προσέξουν και οι παντρεμένοι, που έχουν φροντίδα για την ηθική των καθαρότητα. Βλέπεις λοιπόν, τι φροντίδα είχαν οι Άγιοι Πατέρες για να διατηρήσουν την ηθική ζωή στην Εκκλησία του Χριστού και με Τι σθένος αγωνίσθηκαν κατά των σκανδάλων και των φοβερών παθών της ακολασίας;
121. Πως πρέπει να εκλέγουν οι ανάδοχοι για το βάπτισμα και τον γάμο και ποια είναι τα καθήκοντά των, ενώπιον των πνευματικών των τέκνων; Οι ανάδοχοι πρέπει
να εκλέγουν ανάμεσα στους πλέον ευλαβείς και ενάρετους χριστιανούς, άσχετα τι
κοινωνική θέση κατέχουν, διότι οι ανάδοχοι είναι πνευματικοί καθοδηγητές των
τέκνων των και έχουν μεγαλύτερα καθήκοντα απ' ότι οι κατά σάρκα γονείς τους Οι
ανάδοχοι πρέπει να είναι άνθρωποι μετριοπαθείς, ηθικοί, πράοι. Να γνωρίζουν καλά
την ορθόδοξο πίστη, το Πιστεύω, την ορθόδοξο κατήχηση, την Αγία Γραφή και να
πηγαίνουν τακτικά στην εκκλησία. Γι αυτό, δεν επιτρέπεται να είναι ανάδοχοι στο
Βάπτισμα και τον γάμο από άλλη θρησκεία (καθολικοί, προτεστάντες, αιρετικοί
κ.λ.π.), αυτοί πού ζουν στην παλλακεία (οι αστεφάνωτοι), στην διαφθορά, αυτοί
πού αποφεύγουν να κάνουν παιδιά, οι μέθυσοι, οι διαζευγμένοι και οι έχοντες κακό
όνομα στην κοινωνία. Οι ανάδοχοι πρέπει να εκλέγονται με πολλή προσοχή και μόνο
με την άδεια του Ιερέως της ενορίας, ενώπιον του οποίου οφείλουν να ομολογήσουν
ότι θα φροντίσουν να διδάξουν τα πνευματικά τέκνα των τον φόβο του Θεού, να τα
επιτηρούν, να τα προσκαλούν στην εκκλησία, στην εξομολόγηση, στην επιτέλεση των
καλών έργων, να τα επισκέπτονται τακτικά στα σπίτια τους, να τα ελέγχουν στην
ανάγκη, να τους δίνουν βιβλία χριστιανικά προς ανάγνωση, διότι οι ανάδοχοι έχουν
μεγάλη ευθύνη, επειδή είναι εγγυητές των τέκνων των ενώπιον του Θεού και των
ανθρώπων.
122. Με ποιους όρους η Ορθόδοξη Εκκλησία εγκρίνει το διαζύγιο; Κατά την διδασκαλία
την δοσμένη από τον Κύριο μας, ο γάμος είναι αδιάρρηκτος, δηλ. ένας και
μοναδικός για όλη την ζωή, "Ους ο Θεός συνέζευξε άνθρωπος μη χωριζέτω"
(Ματθ.19,6). Μόνο ο θάνατος χωρίζει κατά φυσικό τρόπο τους δύο συζύγους.
Μολαταύτα, υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις από ανοχή της Εκκλησίας, οι οποίες
παρέχουν τον χωρισμό των συζύγων μεταξύ των με το διαζύγιο. Το διαζύγιο είναι ή
διάλυση του γάμου τον όποιο συνήψαν μεταξύ τους οι σύζυγοι, στους οποίους ή
Εκκλησία δεν μπορεί να δώσει ευλογία και επίσημη νομική απόφαση, γι' αυτό δεν
προβλέπεται καμία εκκλησιαστική ακολουθία για το διαζύγιο. Ή πραγματική
νομιμότητα του γάμου υπάρχει μόνο στον πρώτο γάμο. Ή διάλυση αυτού του δεσμού
γίνεται μόνο με τον θάνατο ενός εκ των συζύγων ή το ανώτερο, με τον θάνατο και
των δύο συζύγων, οι οποίοι μετά θάνατον θα είναι σαν άγγελοι, παρότι έζησαν στην
γη ως παντρεμένοι.
123. Ποιες είναι οι κανονικές περιπτώσεις που επιτρέπουν το διαζύγιο; Οι κυριότεροι λόγοι
πού επιτρέπουν το διαζύγιο είναι;
124. Πότε θεωρείται ότι έληξε το διαζύγιο; Δηλαδή, σε ποια στιγμή οι δύο σύζυγοι είναι ελεύθεροι να παντρευτούν από νομικής απόψεως; Το κανονικό διαζύγιο θεωρείται τελειωμένο όταν στους συζύγους υφίστανται οι παραπάνω λόγοι περί διαζυγίου (δηλ. μοιχεία, άρνησης πίστεως, είσοδος στον μοναχισμό κλπ.). Πρέπει ακόμη, εκτός από τις νόμιμες αιτίες, που αναφέραμε, να υπάρχουν και οι νομοθετικές αποφάσεις της πολιτείας, οι οποίες είναι αυτές: Οι περιπτώσεις προδοσίας, η εξαφάνισης του ανδρός από την γυναίκα του, η έλλειψης εκπληρώσεως των συζυγικών καθηκόντων κλπ.
125. Σε τι συνίσταται το κατ εικόνα και ομοίωση του Θεού από τον άνθρωπο και σε ποιο μέρος συγκεκριμένα υπάρχουν; Η ψυχή είναι η εικόνα του Θεού στον άνθρωπο, δεδομένου ότι έχει τρεις δυνάμεις αλλά μία φύση. Οι δυνάμεις της ανθρώπινης ψυχής είναι οι εξής: Η αίσθησης, η λογική και η θέλησης. Με την αίσθηση ο άνθρωπος συγκρίνεται με τον Θεό, με την λογική συγκρίνεται με τον Υιό και με την θέληση συγκρίνεται προς το Άγιο Πνεύμα. Και όπως στην Αγία Τριάδα τρία είναι τα πρόσωπα, αλλά δεν είναι τρεις αλλά ένας Θεός έτσι και η ανθρώπινη ψυχή, ενώ έχει τρεις ψυχικές δυνάμεις, όμως δεν είναι τρεις οι ψυχές αλλά μία.
Η διάκρισης στο κατ' εικόνα και
ομοίωσιν Θεού της ανθρώπινης ψυχής, κατά τους Αγίους Πατέρας, Βασίλειον τον
Μέγα, Ιωάννη τον Χρυσόστομο, τον άγιο Ιερώνυμο και άλλους συνίσταται σ' αυτό,
ότι η εικόνα του Θεού λαμβάνεται από την ψυχή στον καιρό της γεννήσεως της και η
ομοίωσης του Θεού τελειοποιείται στην ψυχή από το Βάπτισμα. Ιδού Τι λέγει γ' αυτά ο Μέγας Βασίλειος: "Ποιήσομεν ανθρωπον, Είπεν ό Θεός, κατ' εικόνα και καθ' όμοίωσιν. Το ένα, δηλαδή το κατ' εικόνα, το ανάγουμε στην κτίση του Θεού, ενώ το άλλο, το καθ' ομοίωσιν, να το επιτύχουμε με την καλή μας προαίρεση". Ενώ ο άγιος Δημήτριος του Ροστώβ λέγει: "Με άφησε ο Θεός για ν' αγωνισθώ να γίνω όμοιος μ' Αυτόν." Έτσι λοιπόν, κατά την εικόνα είμαι λογικός, ενώ κατά την ομοιότητα είμαι χριστιανός.. Συνεπώς να γνωρίζουμε ότι το κατ' εικόνα του Θεού είναι και στην ψυχή του απίστου ανθρώπου, ενώ το καθ' ομοίωσιν είναι δυνατόν μόνον στους ενάρετους χριστιανούς. Και όταν θα αμαρτήσει θανάσιμα ο χριστιανός, τότε μόνο στερείται της ομοιώσεως με τον Θεό και όχι της εικόνος αυτού. Και εάν ακόμη στα αιώνια βάσανα θα τιμωρείται ο άνθρωπος, το κατ' εικόνα παραμένει το ίδιο στον άπαντα αιώνα, ενώ το καθ' ομοίωσιν δεν είναι δυνατόν να υπάρχει".
Συνέχεια σε 05
|